Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Istotastatystycznejanalizywielowymiarowejikrótkiryshistoryczny
17
–„Możemywięczdefiniowaćanalizęwielowymiarowąjakogałąźanalizy
statystycznej,któradotyczyrelacjizbiorówzmiennychzależnych”.Autortej
definicjidodajejednak,że„będziemydzielićgłównyzakresprzedmiotowyna
dwieczęści,zgodnieztym,czyinteresujemysięzależnościączywspółzależ-
nością”(Kendall,1972).
–„Analizawielowymiarowa,analizaobserwacjinawieluzmiennychlosowych
charakteryzującychłącznieelementypewnejpopulacjiwtymsensie,żekażdy
elementokreślonyjestprzezwartościpzmiennychlosowych”(KendalliBuc-
kland,1975).
–„Statystycznaanalizawielowymiarowajestdziałemstatystykiteoretycznej
istosowanej.Przedmiotemjejzainteresowaniasązjawiskazłożone,tzn.opi-
sywaneprzezwięcejniżjednązmienną”(Jajuga,1993).
–„Analizawielowymiarowa...ogólniemówiącodnosisiędowszystkichsta-
tystycznychmetod,którerównocześnieanalizująwielokrotnepomiarykażdej
jednostkilubobiektubadania.Każdarównoczesnaanalizawięcejniżdwóch
zmiennychmożebyćtraktowanajakoanalizawielowymiarowa”(Hairiin.,
1995).
Jakkolwiekwystępująpewneróżnicewprzytoczonychdefinicjach,totrzy
elementysązasadniczedlametodanalizywielowymiarowej:
–interesujemysięrównocześniewielomazmiennymi,
–wartościrozważanychzmiennychdotyczątychsamychobiektówlubzjawisk,
–rozważanezmiennesązależnelubwspółzależne.
Jeśliwięcwanaliziejednowymiarowejbadasiępopulacjęzewzględunapoje-
dynczezmienne,odrębnie,niezależnieodinnych,towanaliziewielowymiarowej
interesujemysięzwiązkamipewnegozbioruzmiennych,któreopisująróżne
aspektyszerokorozumianejwłasnościobiektówlubzjawisk.Wspólnymcelem
analizwielowymiarowychjestuproszczenieizrozumienieobszernegozbioru
danychwielowymiarowych
2.Wieletechnikanalizywielowymiarowejjesteks-
ploracyjnych(poszukiwawczych),gdyżichcelemjeststworzeniepodstawdo
sformułowaniahipotez,anieichtestowania.
Zmiennewanaliziewielowymiarowejmogąbyćzmiennymiwzwykłymsen-
sie
3lubzmiennymilosowymi.Torozróżnieniejestpodstawąwyodrębnienia
2Powyższerozumienieanalizywielowymiarowejjestwąskie.Wogólnymbowiemsensiemogłaby
onaobjąćpraktyczniecałąteorięstatystyki.Każdapróbajestszczególnymprzypadkiemzmiennej
wielowymiarowej,wktórejjednostkisązregułyniezależneioidentycznymrozkładzie(zob.Ken-
dall,1972).Niemniejwtakimwąskimznaczeniubędziemyrozumiećanalizęwielowymiarowąwni-
niejszymopracowaniu.
3Pojęciezmiennejwzwykłymsensieodpowiadadeterministycznemucharakterowimodelu,
wktórymkażdaobserwacjajestwartościąpewnejfunkcjiparametrówtegomodeluorazfunkcjita-
kichwielkościjakczas,położeniewprzestrzeni,wielkościpewnegobodźcaitd.,aniejestfunkcją
wielkościlosowych(związanychzbłędamipomiaru,obserwacjamiczyzmiennościąpróbkową).
Wtymsensiedrugazcytowanychdefinicjijestzawężająca.
