Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Zakresiklasyfikacjemetodanalizywielowymiarowej
21
Tegowyliczenia,powtórzonegozaSłownikiemTerminówStatystycznychBuck-
landaiKendalla(1975),niemusimytraktowaćjakoobowiązującejsystematyki
metodanalizywielowymiarowej.Oboktychmetodwymieniasiętakże:skalo-
waniewielowymiarowe(ang.multidimensionalscaling),analizęskojarzeń(ang.con-
jointanalysis)
12,analizękorespondencji(ang.correspondenceanalysis),liniowemo-
deleprobabilistyczne,jaknp.regresjęlogistyczną(ang.logisticregression)iinne.
Metodyanalizywielowymiarowejsądzielonewedługróżnychkryteriów.
Najczęściejsątokryteriacelu,jakimmetodytesłużą.Ponieważcelbadaniamoż-
naosiągnąć,stosującróżnemetody,czynawetspecyficznetechniki,podziałynie
musząpokrywaćsięściślezpowyższąsystematyką.Poszczególnemetody,pier-
wotnieprzeznaczonedlaokreślonegocelu,znajdujązczasemnowezastosowania.
M.G.Kendall(1972)dzieliobszarzainteresowańanalizywielowymiarowej
nadwieczęści,zgodnieztym,czyinteresujemysięzależnościączywspółzależ-
nością.
Wprzypadkuzależnościjedna(lubwięcej)zezmiennychjestwybierana
zgodniezwarunkamiproblemuibadamysposób,wjakionazależyodinnych
zmiennych,którenazywamyniezależnymi.Typowymprzykłademtegoprzy-
padkujestregresjajednejzmiennejzewzględunainne.Wprzypadkuwspółza-
leżnościrozważasięwzbiorzezmiennychzwiązkimiędzynimi,przyczymżadna
znichniejestwjakiśszczególnysposóbwyróżnianajakozmiennazależna.Jako
typowyprzykładmożemytuwymienićanalizęgłównychskładowych.Podział
tenmahistorycznepodłoże,aleizewzględówdydaktycznychjestonczęsto
stosowany.
Dzielącmetodywielowymiarowe,możnajakoformalnekryteriumpodziału
przyjąćnp.typzmiennych(ilościowe,jakościowe),typrozkładuzmiennych(przy
czymszczególnemiejscezajmujerozkładnormalny).Pewnepodziaływiążąsię
zproblemamiwielowymiarowymi,zktórymimamydoczynieniawzastosowa-
niach.Ówprymatpraktycznegozagadnieniaicelubadaniawskazujewyraźnie,iż
wielemetodanalizywielowymiarowejzostałozaproponowanychwłaśniedlaok-
reślonejklasyproblemów.Spojrzenienametodywielowymiaroweztejwłaśnie
perspektywypozwalanawyróżnieniepewnychwyodrębnionychdziedzin,jak
taksonomiaczyanalizaporównawcza.
Pewnaszczególnaczęśćmetodanalizywielowymiarowejkomponujesię
wdziałzwanytaksonomią.Określasięjąjakonaukęzajmującąsięzagadnieniami
klasyfikacjiprzyużyciumetodilościowych.Dlapodkreśleniajejilościowegocha-
12Conjointanalysisjestwliteraturzepolskiejnazywanaróżnie,np.addytywnympomiaremłącz-
nym,pomiaremwieloczynnikowym,pomiaremłącznegooddziaływaniazmiennych,analiząkoja-
rzeniacech(zob.Walesiak,1997b).
