Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarekMichalski
III.PIERWSZENOWOŻYTNE,ANASTĘPNIE
JUŻNOWOCZESNEREGULACJEZZAKRESUPRAWA
HANDLOWEGOWOBSZARZEPRAWAPOLSKIEGO
Jakjużwspomniano,pierwsząregulacjąwhistoriiprawapolskiegonaprzestrzeni
całegookresujegorozwojubyłaregulacjawekslowa.Niebyłtowszakżewybór
przypadkowy,jakożefakt,podjętotrudlegislacyjnywłaśniewtejmaterii,wyni-
kałzogólnejsytuacjigospodarczejiintensyfikacjistosunkówhandlowych,także
wwymiarzemiędzynarodowymwEuropiewXVIIIw.Okolicznośćpowyższawpły-
wałanadużezainteresowanieunowocześnianiemikodyfikowaniemregulacjiwekslo-
wychwtamtychczasach.
Pierwszeordynacjewekslowe,podejmująceproblematykęuregulowaniastosun-
kówwekslowych,pojawiłysięjużwXVIw.ipoczątkowoodzwierciedlałyjedynie
ukształtowanedotądprawozwyczajowe,próbująceujmowaćcałokształtdotychcza-
sowegozwyczajuwekslowegojakantwerpskaRechtenenCostumenvanAntwerpen
vanWisselenz1582r.Poregulacjachprzyjmowanychwmiastachniderlandzkich,od
XVIIw.pojawiająsięonetakżewmiastachniemieckich(Hamburg,Norymberga,
Lipsk),przyczymzapierwsząuchodzihamburskaz1603r.36Zczasemteżwzrastał
wtychregulacjachudziałczynnikaustawodawczego.
Pierwsządużąicałkowitąkodyfikacjęprawawekslowegoozasięgupowszechnym
zawierałfrancuskiOrdonnanceducommercez1673r.,normującywtytuleVprob-
lematykęlettredechange,czyliwekslatrasowanego,azatempapieruwartościowego
opartegonakonstrukcjiprzekazuokreślonejsumypieniężnej,któregowystawcazobo-
wiązywałdozapłatytzw.trasatanarzeczlubnapolecenieremitenta.Wekselstano-
wiłważnyelementówczesnegożyciagospodarczegowywodzonyzresztązinstytucji
zwyczajowych,jakiewykształciłysięwXIIw.wramachwymianypieniężnejbędąc
istotnymelementemobrotuhandlowego,gdyżstanowiłważnenarzędziekredytu
kupieckiego.KrajoweustawodawstwowekslowemiałytakżeSzwecjaod1671oraz
Rosjaod1729r.TymczasemPolskawydawałasiępodtymwzględemzresztąjak
wcałymobszarzeprawahandlowegobardzoopóźniona.Lokalneregulacjeweks-
lowewzorowanewzupełnościnaregulacjachniemieckichposiadałyjedynieGdańsk
wpostaciordynacjiz1701r.uważanejzajednąznajlepszychregulacjiówczesnych
wtymzakresie,orazElbląg,któregoprawoz1758r.uważanejestzajednązlepszych
inajobszerniejszychregulacji,wzorowanejzresztąnalipskiejigdańskiej37.
36Por.przedewszystkimFr.K.Fierich,PrawowekslowewPolscenapodstawiekonstytucyisejmowych
1775,1776,1778,1780,Kraków1908,s.13in.
37Por.Fr.K.Fierich,Prawowekslowe...,s.10in.,atakżeT
.Maciejewski,Prawowekslowemia-
staGdańskanatledawnegoustawodawstwaogólnopolskiego,StudiaBałtyckie,Administracja1997/5,
s.83in.,orazA.Laniewski,K.Hamerski,Zaryspolskiegoprawawekslowego,Lwów1936,s.3.
104