Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DominikaMosio
3.EWOLUCJAPROKURYWPRAWIEPOLSKIM–ZARYS
12
Wprawiepolskimprokurazostałaporazpierwszyuregulowanawart.36–43dekretu
NaczelnikaPaństwaz7.02.1919r.orejestrzehandlowym13.Powołaneprzepisywzo-
rowanebyłynaustawodawstwieniemieckim.Wszczególności,podobniejaktomiało
miejscewHGB,ustawodawcauregulowałjedynienajbardziejistotnezagadnienia
dotycząceprokury,wpozostałymzakresieodesłałdoprzepisówregulującychkwe-
stiepełnomocnictwazawartychwkodeksiecywilnym(art.43dekretu).Wstosunku
dodzisiejszejregulacjiprawnej(abstrahującodtypowegodlatamtychczasówjęzyka
prawnego)14nauwagęzasługująprzedewszystkimnastępująceunormowania:
–podmiotudzielającyprokuryokreślanybyłmianemnwłaścicielaprzedsiębior-
stwa”(prawoustanawianiaprokuryposiadałprzedsiębiorcarejestrowy,uznanyza
handlującegowrozumieniuówczesnychprzepisów,awięcprzedewszystkimna
podstawiekodeksuhandlowegoNapoleona,oilenapodstawieprzepisówszcze-
gólnychniebyłuznawanyzazajmującegosięhandlemdrobnym);
–specyficzniezakreślonyzostałzakresprzedmiotowyprokury;mianowicieprokura
uprawniaładowykonywaniawimieniuwłaścicielaprzedsiębiorstwainajegorachu-
nekczynnościhandlowych,sądowychipozasądowych,wchodzącychwzakresprzed-
siębiorstwa(azatem–nawzórniemiecki–womawianymakcieprawnymprzyjęto
modelnczystej”prokuryoszerokimzakresieumocowaniadodziałaniaprokurenta);
–coniezwykleważne,wpisprokurydorejestrumiałcodozasadycharakterkon-
stytutywny(cowprostwynikałozart.36zdaniedrugiedekretu,którystano-
wił:nProkuramaskutkiprawnewobecosóbtrzecichoddatyzarejestrowania,
awcześniejtylkowówczas,gdyzostałaudzielonazaaktemurzędowym”),chyba
żeprokuraudzielanabyławformieaktunotarialnego(wówczaswpisprokurydo
rejestrumiałcharakterdeklaratoryjny)15;
–działającwimieniumocodawcy(npodpisującfirmę”),prokurentskładałswój
podpiszewskazaniem,żedziałajakoprokurent;
–prokurentniemiałprawazajmowaćsięczynnościamihandlowymitegosamego
rodzajucowłaścicielaninawłasnyrachunek,aninarzeczosóbtrzecich(wrazie
12Jakjużzaznaczono,wramachniniejszegoopracowaniaomówionazostanieprzedewszystkim
współczesnaregulacjaprokuryzawartawkodeksiecywilnymwrelacjidoobecnieobowiązującychnie-
mieckichprzepisówoprokurze.Celemjednakcałościowegonaświetleniatematuzasadnewydajesię
spojrzenienaprzedmiotowezagadnieniewperspektywiehistorycznej,tj.zuwzględnieniemewolucji
omawianejinstytucji.Abyuniknąćjednakniepotrzebnychpowtórzeń,wprzypadkuregulacjipoprzed-
nioobowiązującejzostanąuwypuklonejedynieterozwiązania,którebyłyspecyficzneiodbiegająod
rozwiązańobecnieobowiązujących.
13Dz.Pr.P.P
.z1919r.Nr14,poz.164zezm.,wbrzmieniuz24.01.1928r.
14Naprzykładwart.37mowabyłaonścieśnieniunieruchomościiprawhipotekowanych”;
wart.38posługiwanosiępojęciemnubliżenia”czyjemuśprawu,wznaczeniunaruszeniaprawainnego
podmiotu;wart.40ustawodawcaużyłokreślenia:npodpisywaniafirmy”.
15J.Jacyszyn,Okupieckirejestrhandlowy,Rejent1995/3,s.45in.;orzeczenieSNz10.05.1928r.,
IC449/28,OSNC1928/1,poz.97.
114
