Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Badaniaopisoweanalizująaktualnystanzdrowiapopulacjidziękiprowadzonym
rejestrom(rejestrnowotworów,rejestrzawałówsercaitd.).
Badaniaprzekrojoweokreślajączęstośćwystępowaniawspołeczeństwieanalizo-
wanychchoróblubodchyleńodstanuprawidłowego.
Badaniadługoterminoweustalajązmiennośćwczasieanalizowanychchoróblub
odchyleńodstanuprawidłowego.
Badaniaobserwacyjneanalitycznesprawdzająspecyficznehipotezydotyczące
związkówchoróbzprzyczynamiprzezprowadzeniebadańzależnościmiędzyeks-
pozycjąachorobą.Odpowiadająnapytania:co?dlaczego?jak?
Analitycznatriadaepidemiologicznaobejmujeczynnikszkodliwy,gospodarza
iśrodowisko:
ICzynnikszkodliwy-biologiczny(mikroorganizmy),fizyczny(np.temperatura,
promieniowanie,hałas),chemiczny(różnesubstancjechemiczne,trucizny,leki,
palenie,narkotykiitd.)lubśrodowiskowy(alergeny,jakośćpożywienia).
IWrażliwygospodarz:wiek,płeć(czynnikikształtującewrażliwość,wtymgene-
tyczne,stanimmunologiczny),stylżycia,używki,statussocjoekonomiczny,
stanfizjologiczny(niedożywienie,nadwagaiotyłość).
IŚrodowisko,któresprzyja(lubnie)czynnikomszkodliwym:fizyczne,biolo-
gicznelubspołeczne,atakżeklimat.
Wyróżniasiękilkatypówobserwacyjnychbadańanalitycznych,wtym:badania
ekologiczne,badaniaprzekrojowe,badaniakohortoweibadaniakliniczno-kon-
trolne.
Badaniaekologiczne(korelacyjne)obejmująmakrozbiorowości,takiejakpaństwa,
województwalubgminy;dotycząnp.średniegopoziomuekspozycjinazanieczysz-
czeniapowietrzawtychzbiorowościach.Badaniategotypustosujesięwcelu
porównaniaczęstościwystępowaniarutynowozgłaszanychchoróblubprzyczyn
zgonówwmakrozbiorowościach.Zaletątychbadańjestniskikoszt(korzystasię
zgotowychzbiorówdanych)orazprostota,awadą-maładokładnośćiryzyko
Dpułapkiekologicznej”(wyciągnięcieniewłaściwychwnioskówzdanychekologicz-
nych).
Badaniaprzekrojoweoceniająwystępowanieokreślonegostanuchorobowego
wdanympunkcielubprzedzialeczasu.Pozwalająnaporównanieczęstości
występowaniabadanegoskutkuzdrowotnegowdwóchlubwięcejgrupachosób
różniącychsięekspozycjąnaocenianyczynnikszkodliwy.Narażenieibadany
skutekzdrowotnysąocenianewtymsamymczasie(wchwilibadania).Jestto
podstawowenarzędziewepidemiologiiopisowej,gdyżpozwalanaocenęczęstości
występowaniabadanychzjawiskzdrowotnych,jeststosunkowotanieiumożliwia
tworzeniehipotezbadawczych.Wadytegonarzędziato:brakczułościwobec
1.Epidemiologia
13
