Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
CzęśćI.Teoretyczneaspektystosunkówmiędzynarodowych
pieczeństwa,abyspołeczeństwomogłoprawidłowofunkcjonować.Uzyskaniestanu
bezpieczeństwajestzatemwarunkiemwyjściowymniezbędnymdorealizacjiinnych
potrzebicelów,nietylkowsferzeludzkiegożycia,alerównieżwpolitycezagranicz-
nejpaństwa(koegzystencjalnychifunkcjonalnych).
Odnoszącsięwsposóbniezwyklesyntetycznydoproblematykidefiniowaniaikla-
syfikacjiterminubezpieczeństwo,należywskazać,iżpodstawowedefinicjeokreślają
bezpieczeństwojakostanbrakuzagrożeń,spokoju,pewnościorazochronyprzednie-
bezpieczeństwem.Wszczególnościodnosisiętodozagrożeńfizycznych,którychbrak
jestkluczowydlazaspokojeniafundamentalnychpotrzebkażdejjednostki.Potrzeby
teobejmująpłaszczyznytakiejak:istnienie,przetrwanie,posiadaniewłasnejtożsa-
mości,niezależności,atakżemożliwośćrozwojuipermanentnejpoprawywarunków
ijakościżycia60.Pojemnośćpojęciabezpieczeństwosprawia,żeniesposóbznaleźćjed-
nądefinicję,którabyłabynatyleszeroka,bypomieścićwszystkiejegoelementyicechy
charakterystyczne.WopiniiJózefaMarczaka,zuwaginanogromny,wszechogarnia-
jącyzakreskategoriibezpieczeństwa,jesttoterminbardzotrudny,achybawręcznie-
możliwydozwięzłegoopisaniaizdefiniowania”61.NatomiastJerzyStańczyktwier-
dził,żen[…]nieistniejejedna,wspólnieuzgodnionaiprzyjętadefinicja.Wychodzisię
najczęściejodokreśleniago»wolnościąodzagrożeń,strachuiataku«”62.Wliteratu-
rzemożnazatemspotkaćsięzogromemdefinicjipojęciabezpieczeństwo.Większość
znichakcentuje,iżbezpieczeństwotostanpoczuciapewności,spokojuorazzabezpie-
czenia63.AleksandraSkrabaczbardzozasadnieeksponowała,iżbezpieczeństwojest
npierwotną,egzystencjalnąinaczelnąwartościąipotrzebąkażdegoczłowieka,warun-
kującąprzeżycieirozwójjednostkiorazgrupspołecznych.Wceluwzmocnieniapoczu-
ciabezpieczeństwaludziejednocząsięorazpowołująpaństwojakonajwyższąformę
organizacyjną,gwarantującąbezpieczeństwo”64.Należyjednakdodać,iżwspółczesne
rozumienieterminubezpieczeństwojestowieleszerszeniżwprzeszłości.Obejmuje
onobowiemróżneaspektyżyciaspołeczno-politycznego,wtymaspektypolityczne,
wojskowe,gospodarcze,technologiczne,ekologiczne,społeczneihumanitarne,atakże
zachowanietożsamościnarodowejorazposzanowanieprawiswobódobywatelskich65.
Pojęciebezpieczeństwajestbardzoróżnieklasyfikowanewnauceostosunkach
międzynarodowych.Stosująckryteriumczasowe,bezpieczeństwomożnaanalizo-
60M.Lasoń:Bezpieczeństwowstosunkachmiędzynarodowych.W:Bezpieczeństwomiędzynarodowe
wXXIwieku.Wybraneproblemy.Red.E.Cziomer.Kraków2010,s.9-13.
61Ibidem.
62Jednymzpierwszych,którzyzwróciliuwagęnapojemnośćznaczeniaterminubezpieczeństwobyłNic-
colóMachiavelli.Przeztopojęcierozumiałnietylkozapewnieniefizycznegospokoju,alewszystkieinnetzw.
satysfakcje;J.Stańczyk:Współczesnepojmowaniebezpieczeństwa.Warszawa1996,s.16.
63R.Zięba:Kategoriabezpieczeństwawnauceostosunkachmiędzynarodowych.W:Bezpieczeństwonaro-
doweimiędzynarodoweuschyłkuXXwieku.Red.D.B.Bobrow,E.Haliżak,R.Zięba.Warszawa1997,s.3.
64A.Skrabacz:Bezpieczeństwospołeczne.Podstawyteoretyczneipraktyczne.Warszawa2012,s.21-26.
65K.Łastawski:Pojęcieigłównewyznacznikibezpieczeństwanarodowegoimiędzynarodowego.W:Współ-
czesnebezpieczeństwo.Red.W.Fehler.Toruń2005,s.10-11.
