Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.ZbliżeniawXIXinapoczątkuXXwieku
65
GłównymcelemprzyświecającymPolakomwbudowaniukontaktów
zeSzwajcaraminaprzełomieXVIIIiXIXwiekubyłouzyskaniewspar-
ciawpróbachodzyskaniawłasnejpaństwowości.Usiłowaniateczynione
byłynaróżnychpłaszczyznach.W1799rokuJózefWielhorski221,synMi-
chała222,inicjatoradziełaRousseauUwagiorządziepolskim223,odwiedził
Neuchâtel,gdziezdeponowałwbibliotecemiejskiejrękopistegodzieła
wcelujegoochrony,któreok.1804rokuznalazłosięwprywatnychzbio-
rachkolekcjonerkipamiąteknarodowychidziełsztuki,księżnejIzabelli
Czartoryskiej224.
Wśródpolitykówiznaczącychosobistościprzełomuwieków,których
obecnośćzaznaczyłasięwhistoriiSzwajcariiiPolski,wyróżnialisięCy-
prianGodebski225,zwolennikdemokracjiszwajcarskiejiprzeciwnikpo-
litykiwewnętrznejrepublikańskiejFrancji-czemudałwyrazwpowieści
Grenadier-flozof(1804)orazPiotrMaleszewski226,jakobiniekonomista,
zwolennikuwłaszczeniachłopówbezodszkodowaniadlawłaściciel.Ma-
leszewskipróbowałrealizowaćswójprogramwSzwajcarii,uczestnicząc
wprzygotowaniachrewolucyjnych227.Należywymienićwtymmiejscu
równieżStanisławaStaszica228-wiceministeraoświatywlatach1818-1824
orazod1824rokuministerstanuKrólestwaPolskiego-któryintereso-
wałsięSzwajcariąwzwiązkuzbadaniamigeologicznymi,dotyczącymi
strukturyAlp,jakieprowadziłwSzwajcariinapoczątkuXIXwieku229.
RozbiórPolskiijejzniknięciezpolitycznejmapyEuropypogłębiłysto-
sunkimiędzyPolakamiaSzwajcarami.Zmuszenidożycianaterenietrzech
221J.Pachoński,SłownikbiografcznyofcerówLegionówPolskich1796-1807,Kra-
ków1998,s.331.
222UrzędnicycentralniidostojnicyWielkiegoKsięstwaLitewskiegoXIV-XVIIIwie-
ku,(red.),H.Lulewicz,A.Rachuba,Kórnik1994,s.248.
223B.Jedynak,Kochaciewolność,jesteściejejgodni,nRota”1991,nr1,s.17.
224D.Wójcik-Góralska,WładztwoksiężnejIzabeli,Warszawa1967,s.24-32,
62-66.
225M.Ruszczyc,Polacyczasówniewoli,Warszawa1987,s.115.
226Cf.,A.Grodek,PiotrMaleszewski(1767-1828)ijegonaukaspołeczna,t.I,War-
szawa1936,s.47-55.
227Ibidem,s.122.
228M.Klimowicz,LiteraturaOświecenia,Warszawa1995,s.138.
229W.Szajnocha,StanisławStaszicjakogeolog,Warszawa1889,s.6inast.
