Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SłużbacywilnawPolsce
wałytylkoniektóreprzepisydotycząceurzędników,mniejszebyłyteżwich
przypadkugwarancjestabilizacjizatrudnienia.
Zgodniezart.21ustawyopaństwowejsłużbiecywilnejurzędniksłużby
cywilnejobowiązanybyłwierniesłużyćRzeczypospolitej,przestrzegaćściśle
ustawiprzepisów,wypełniaćobowiązkiswegorządugorliwie,sumiennie
ibezstronnieorazdbaćwedługnajlepszejwoliiwiedzyodobrosprawypub-
licznejispełniaćwszystko,cotemudobrusłuży,aunikaćwszystkiego,coby
mogłoszkodzić.Wrazienaruszeniaobowiązkówsłużbowychoraznagannego
zachowaniasiępozapracąurzędnicypociąganibylidoodpowiedzialnościpo-
rządkowejlubdyscyplinarnej.
Urzędnicydzielilisięzkoleinatrzykategorie,wzależnościodstopniwy-
kształcenia.Kandydacinaobjęciepierwszej,najwyższejkategorii,musielilegi-
tymowaćsięwyższymwykształceniemiodbyćrocznąsłużbęprzygotowaw-
czązakończonąegzaminem.Kandydacidokategoriidrugiejmusieliposiadać
wykształcenieśrednieogólnokształcącelubzawodowe,adokategoriitrzeciej
-wykształceniepowszechnelubukończoneniższeklasyszkołyśredniej.
Opróczstosunkówsłużbowychnawiązywanychzurzędnikamiifunkcjo-
nariuszaminiższymiistniałamożliwośćzatrudnianiawadministracjipaństwo-
wejpracownikówkontraktowych.Zpracownikamitymizawieranoumowy
opracę.Ichstatusprawnyregulowanybyłprzepisamiprawacywilnegoiprawa
pracy.Ponadtodośćczęstostosowanąpraktykąbyłozatrudnianietzw.dietariu-
szy,czylipracownikówdoraźnych,zktórymizawieranoumowyopracę35.
ZasadniczeprzeobrażeniaustrojuspołecznegowPolsce,począwszyod
połowylat40.ubiegłegostulecia,doprowadziłydofaktycznejdeprecjacjiprzy-
jętychwustawieopaństwowejsłużbiecywilnejrozwiązańprawnych.Byłoto
przedewszystkimzwiązanezprzyjętąprzeznowąwładzęzasadąrecypowa-
niaprzedwojennegoustawodawstwa,podwarunkiemżenadawałosięonodo
adaptacjiwzmienionychwarunkachpolitycznych36.Normatywnymprzeja-
wemomawianegoprocesubyłydwadekretyPKWN:zdnia27grudnia1944r.
otymczasowymunormowaniustosunkusłużbowegoizaszeregowaniafunk-
cjonariuszówpaństwowych37orazzdnia14maja1946r.otymczasowymunor-
mowaniustosunkusłużbowegofunkcjonariuszówpaństwowych38.Obateakty
niezmieniałyformalnieustawyopaństwowejsłużbiecywilnej,wprowadza-
łyjednakistotnemodyfikacjestatusuprawnegourzędnikówmianowanych.
Chodziłotuprzedewszystkimoodstąpienieoddośćrygorystycznychwymo-
gówselekcyjnych(główniewykształceniaiobowiązkuprzedłożeniaegzami-
nuurzędniczego),aponadto-oumożliwienienaszersząskalęprzenoszenia
wstanspoczynkuidokonywaniazwolnieńzesłużbypouprzednimtrzymie-
sięcznymwypowiedzeniu.Oboktegoupowszechnianozatrudnianieurzędni-
kówtakżenapodstawieumowyopracę.
21
35
Zob.J.Kościółek,Państwowasłużbacywilna.Jednolitytekstpragmatykiikomentarz,Łódź
1947,s.15.
36
Zob.W.Jaśkiewicz,Pracownicyadministracji(w:)Systemprawaadministracyjnego,t.2,red.
tomuJ.Jendrośka,Ossolineum1977,s.386.
37
38
Dz.U.Nr16,poz.89.
Dz.U.Nr22,poz.139.
