Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
MiłosierdziawKrakowie1584-1960,1989-19949),alekoncentrująsięonena
działalnościstowarzyszeń,pomijająclubograniczającdominimumomó-
wieniekwestiiprawnych.OileAkcjiKatolickiej,jakoruchowispołecznemu
wKościelekatolickim,poświęconobardzowieleuwagi,otyleKatolickim
StowarzyszeniomMłodzieży,zwłaszczaprzed1934rokiem,orazKatolic-
kimStowarzyszeniomKobietiMężówjużnie.WpracachnatematAkcji
Katolickiejmożnasiędoszukaćodniesieńdopowyższychorganizacji,aleza-
zwyczajmająonecharakterogólnyinieprzypisanekonkretnymstowa-
rzyszeniom.Niemarównieżopracowańnatematkatolickichstowarzyszeń
robotnikówwKrakowieokresumiędzywojennego,arobotnicystanowili
wówczasznaczącągrupęspołeczną.Terminem„robotnik”obejmujęzarów-
noosobyzatrudnionewtymcharakterze,jakirzemieślników,rękodzielni-
ków,czeladnikówczysamodzielnychpracownikówpowyższychzawodów.
W1905rokuzostałaanonimowowydanaksiążkazatytułowanaKatolickie
StowarzyszeniarobotniczeprzemysłoweihandlowewKrakowiewr.1905
wporównaniuzesocyalistycznemiiżydowskiemi10,wktórejzebranoinforma-
cjebardzoogólne,skupiającesięnaporównaniustowarzyszeńrobotniczych,
socjalistycznychiżydowskich.MożnajeszczewspomniećoartykuleA.Rosz-
kowskiegoZagadnienierobotniczeażyciekatolickiewdobiewspółczesnej11.
Zasadniczymcelemprzeprowadzonejprzezemniekwerendyźródłowej
jestodnalezienieodpowiedzinapytanie,jakabyłarolaKościołakatolic-
kiegoikrakowskichstowarzyszeńkatolickichwokresiemiędzywojennym
wkształtowaniupostawprospołecznych,konsolidowaniugrupspołecznych,
walcezbezrobociemibiedąorazniesieniupomocyiwsparciapotrzebują-
cym.Zakładam,żeKościółkatolickiprzezdziałalnośćtworzonychprzez
siebielubpopieranychstowarzyszeńpozytywnieoddziaływałnaśrodowisko
krakowskiewtrudnymokresieodbudowyPolskipoodzyskaniuniepodle-
głości.Pracajesttakżepodsumowaniembadańzmierzającychdoocenienia
wpływuzmianwdiecezjikrakowskiej,zarównodotyczącychjejstruktury,
zasięguterytorialnego,jakiobsadystanowiskabiskupakrakowskiego,na
powstaniestowarzyszeńkatolickichwKrakowie.Takieujęciebadawczejest
uzasadnioneprzekształceniemw1925rokudiecezjikrakowskiejwarchidie-
cezjęiuzyskaniemprzezniąrangimetropolii.Osobnegozbadaniawyma-
gawpływbiskupaAdamaStefanaSapiehy,któryod1911rokustałnaczele
9
K.Jelonek-Litewka,ArcybractwoMiłosierdziawKrakowie1584-1960,1989-1994[w:]
Czystowarzyszeniadzisiajpotrzebne?Tradycjeiteraźniejszośćnaprzykładziestowarzyszeń
działającychnatereniepołudniowejPolski,red.R.Majkowska,Kraków2000,s.177-184.
10
KatolickieStowarzyszeniarobotniczeprzemysłoweihandlowewKrakowiewr.1905
wporównaniuzesocyalistycznemiiżydowskiemi,oprac.Sodalis,Kraków1905.
11
A.Roszkowski,Zagadnienierobotniczeażyciekatolickiewdobiewspółczesnej,„Przegląd
Katolicki”1935,R.73,nr8.