Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
wianychstowarzyszeń,ajejcelembyłoukazanieformichdziałalności.Za-
sięgterytorialnyomawianegozagadnieniastowarzyszeńkatolickichzostał
ograniczonydomiastaKrakowa.Przyjęcieszerszegoobszarubadawczego,
naprzykładterenucałejdiecezjikrakowskiej,prowadziłobydozaciemnienia
obrazuprezentowanegotematu.Większośćstowarzyszeń,któredziałałyna
tereniediecezjikrakowskiej,miałoswojąsiedzibęwKrakowie,awposzcze-
gólnychmiasteczkachiwsiachfunkcjonowałyoddziałyczykołakrakowskich
stowarzyszeń.
Użytewtytuleksiążkipojęcie„stowarzyszeniakatolickie”odbiegaod
dzisiejszegorozumieniategoterminu.Obecniewiążącaustawazdnia
17maja1989rokuostosunkuPaństwadoKościołaKatolickiegowRzeczypo-
spolitejPolskiej12definiujewart.35organizacjekatolickie(nienazywającich
stowarzyszeniami)jako:„organizacjezałożonezaaprobatąwładzykatolickiej,
którazatwierdzaimkapelanalubasystentakościelnego”
.Wokresiedwudzie-
stoleciamiędzywojennegoniebyłoustawy,któraregulowałastosunkimiędzy
państwemaKościołemkatolickim.W1925rokuzostałzawartykonkordat13,
któryjednaknieporuszałbezpośredniokwestiiprawadostowarzyszania
się,atymsamymniedefiniował,czymbyłostowarzyszeniekatolickie.Pra-
wodawstwopolskieokresumiędzywojennegonieposługiwałosiępojęciem
„stowarzyszeniakatolickiego”
.WrozporządzeniuPrezydentaRzeczypospo-
litejzdnia27października1932rokuPrawoostowarzyszeniach14mowajest
ozakonach,kongregacjachduchowychiinnychzrzeszeniach,mającychna
celuwyłącznelubbezpośredniesprawowaniekultureligijnegoprawnieuzna-
nychkościołówizwiązkówwyznaniowych,zaśwrozporządzeniuRadyMi-
nistrówzdnia28stycznia1934rokuostowarzyszeniachsłużącychkatolickim
celomreligijnymiwyznaniowym15pojawiasiępojęciestowarzyszeńsłużących
katolickimcelomreligijnymiwyznaniowym,natomiastakttennieposługuje
sięaniterminemstowarzyszeniakościelnego,anikatolickiego.
Przyjętewpracyrozumienie„stowarzyszeńkatolickich”obejmujezarów-
noorganizacjekatolickie,jakistowarzyszeniakatolikówwedledzisiejszego
rozumieniatychterminów.Tymsamymomówionezostanąorganizacjekato-
lickieorazstowarzyszeniaświeckiegrupującekatolikówidziałającewcelach
katolickich,aleniezwiązanebezpośredniozwładząkościelną.Takieujęcie
tematupozwolinapełniejszeukazanieroliKościołakatolickiegoistowarzy-
szeńdziałającychwjegoduchuwKrakowiewlatach1918-1939.
12
Dz.U.z1989r.,Nr29,poz.154,zezm.
13
KonkordatpomiędzyStolicąApostolskąaRzecząpospolitąPolskąpodpisanywdniu
10lutego1925r.,Dz.U.z1925r.,Nr72,poz.501.
14
Dz.U.z1932r.,Nr94,poz.808,zezm.
15
Dz.U.z1934r.,Nr9,poz.72.
