Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.ZARZĄDZANIESTRATEGICZNEBEZPIECZEŃSTWEMNARODOWYM
30
mokratycznejkontrolizostałwprowadzonydoKonstytucjiRP20.Mimożecywilna
kontrolanadarmiąwPolscejestwprowadzanaodpoczątkówdemokratycznej
transformacji,gdyżbyłotowarunkiemczłonkostwaPolskiwNATO(awprak-
tycetakżewUE),tomożnapowiedzieć,żepolskimodeldopierosiękształtuje.
PrzechodziłonswójokresDdziecięcy”,gdywojskowizdejmowalimunduryipeł-
nilifunkcjecywilnewMON,wktórymniebrakowałoteżmomentówkrytycz-
nych,jaknaprzykładosławionyDobiaddrawski”.ModelkształtującysięwPol-
scemożnanazwaćmodelemmieszanym,asprawowanakontrolaopierasięna
podzialekompetencjimiędzyPrezydentemRP
,parlamentemiRadąMinistrów21.
Osobą,któraspajakompetencjewykonawczewimieniuprezydentazwierzchnika
siłzbrojnychRPiRadyMinistrówjestcywilnyministerobronynarodowej.
Kształtowaniesiępolskiegomodelucywilnejkontrolinadarmiązwiązanejest
zszerszymprocesemprzekształceńwpolskichsiłachzbrojnych.Wśródkierunków
tychprzekształceń,związanychszerzejzesferącywilną,należywymienićzwięk-
szenieuzawodowieniaarmii,wtymprzechodzeniedowojskapozdobyciuwy-
kształceniacywilnego,zwiększenieobecnościkobietwsłużbiezawodowej,atakże
zwiększenieliczbyekspertówcywilnychwstrukturachMONisiłachzbrojnych.
Sprawywojska,wychowaniaikulturywojskowej,bezpieczeństwaiobronności,
problemybudżetoweikadrowestająsięważnymikwestiamispołecznymi,coraz
szerzejdyskutowanymitakżepozasferąwojskową,wcałymspołeczeństwie.to
równieżskładnikikulturystrategicznej.
KulturastrategicznaPolskipoponad20latachdemokratycznychprzekształ-
ceńnadalniedajesięjednoznacznieokreślić,możedlatego,żenadaljestkształ-
towana.Jakwlustrzewidaćwniejodbiciadawnychtragicznychlosównarodu,
fobiiitradycji.Historialosówpolskichziem,przesuwanychjakpionkinasza-
chownicyprzezarchitektówtraktatówmiędzynarodowych,agresjezzewnątrz,
zagrożeniaiutrataniepodległości,trudnepróbyiwyzwaniadlapolskiegooręża,
aleinadziejeznimzwiązane,zawszetrudnageopolityka,wszystkotoodciska
naniejswojepiętno.Dochodządotegonoweuwarunkowania:przekształcenia
demokratyczneigospodarcze,integracjazestrukturamizachodnimi,szczególne
stosunkizeStanamiZjednoczonymi,tradycyjnezagrożeniazwiązanezgeopolity-
ką,aleinowewyzwania-iszanse-związanezglobalizacją.Polskistrategczuje
sięzagrożonyiniepewny,akulturaidoświadczeniahistorycznenakazująmubyć
nieufnym.Nieufnośćpotęgująniekończącesięrozliczeniawewnętrzne,jeszcze
niedawnogralustracją,instrumentalnetraktowaniesłużbspecjalnych,mediów
iinnychatrybutówwładzy,wtymgospodarki,aterazeksploatowanietragedii
smoleńskiej.Trwawalkapolitycznaowszystko,aofiarątejwalkimożebyćtylko
państwoispołeczeństwo.Cierpinatymkulturapolityczna,azniejwywodzisię
strategiczna.
20Art.26pkt2mówi:SiłyZbrojnezachowująneutralnośćwsprawachpolitycznychorazpodlegają
cywilnejidemokratycznejkontroli.
21Zob.A.Żebrowski,KontrolacywilnanadsiłamizbrojnymiRP,Bellona,Warszawa1998.