Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MARKSIZM
coonposiada.Losjegojestwięctypowydlastrukturycałegospołe-
czeństwaotyle,żetasamoobiektywizacjaitoutowarowieniepewnej
funkcjiludzkiejodsłaniajątuwnajbardziejdobitnejformieodczłowie-
czonyiodczłowieczającycharakterstosunkutowarowego”15.
Wpisywanierobotnikawrolępodmiotu,którywyzwolinietylko
swojąklasę,aleodmienicałespołeczeństwo,wiązałosięztworze-
niemrozumnegoładu,wktórymobalonezostanąsiłyirracjonalne.
Wprojekciemarksistowskimtoczłowiekmabyćświadomymkrea-
toremrzeczywistościspołecznej,anieprzedmiotempodlegającym
przypadkowym,ślepyminierozumnymmechanizmom,którerządzą
życiemludziwkapitalistycznymświecie.Ślepakoniecznośćmabyć
zastąpionawolnością,chaosmaustąpićświadomemuplanowaniu,
aalienacjaczłowiekawwyobcowanymspołeczeństwiewyizolowa-
nychjednostekprzezwyciężonamazostaćnieskrępowanąitwórczą
aktywnościąludziżyjącychwrozumnejwspólnocie.Środkiemku
temumabyćlikwidacjawłasnościprywatnej,obaleniewładzytowaru
nadczłowiekiemorazlikwidacjapaństwa,jakoinstytucjipolitycznej
broniącejinteresówklasypanującejorazspołecznegostatusquo.
Engelsujmowałtonastępująco:
Przejęcieśrodkówprodukcjiprzezspołeczeństwoznosiprodukcję
towarową,usuwająctymsamympanowanieproduktunadproducen-
tami.Anarchiawprodukcjispołecznejustępujemiejscaplanowej,
świadomejorganizacji.Ustajewalkaojednostkowąegzystencję.
Terazdopieroczłowiekwychodziostatecznie,wpewnymsensie,ze
światazwierzęcego,przechodzizezwierzęcychwarunkówbytuwrze-
czywiścieludzkie.Całyzespółwarunkówżyciowychotaczających
ludzi,panującydotychczasnadnimi,zostajeterazpoddanypano-
waniuikontroliludzi,którzyporazpierwszystająsięświadomymi,
rzeczywistymipanamiprzyrody,ponieważstająsiępanamiswoich
losówspołecznych.Prawaichwłasnejdziałalnościspołecznej,które
dotychczasprzeciwstawiałysięimjakocośnarzuconegoprzezprzy-
rodęihistorię,stająsięodtądsprawąichwłasnego,swobodnegoczynu.
Obiektywne,obcepotęgi,którepanowałydotądnadhistorią,zostają
poddanekontrolisamychludzi.Odtąddopieroludziezpełnąświado-
mościąbędątworzyliwłasnąhistorię,odtąddopierouruchamianeprzez
15G.Lukács,Historiaiświadomośćklasowa.Studiaomarksistowskiejdialektyce,
przeł.M.J.Siemek,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1988,s.214.
27