Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
StrukturaorganizacyjnapartiipolitycznychwPolscepo1989roku
oddziaływaniaróżnychczynnikówiokoliczności.Donajważniejszychznich
zaliczasię:
–celeorganizacji,
–wielkośćorganizacji,
–ludziwchodzącychwskładorganizacji,
–szczególnecechyotoczenia,
–zasadyfunkcjonowania,
–ukształtowanyprzezhistorięsystemwartościorganizacji.20
Dotychczasnieudałosiępolitologomsformułowaćwyczerpującejdefinicji
strukturyorganizacyjnejpartii,coprawdopodobniewynikazwielkiejilości
zmiennych,któregenerująrozmaiteformystrukturorganizacyjnych,alemożna
przyjąć,iżwkontekścienaszychzainteresowań,wewnętrznastrukturaorga-
nizacyjnato(pionowyipoziomy)podziałsiłwewnątrzpartiilubruchu
politycznegoorazwszystkoto,coztympodziałemjestzwiązane.Chodzi
szczególnieotworzeniewłasnychorganównaróżnychstopniachhierarchii
znastępującympotymwyboremczłonkóworazozabezpieczenierealizacji
demokratycznejpolitykipartiizapośrednictwemtychżeorganów.Przyanalizie
tejproblematykitrzebaoddzielićstrukturęwertykalnąpartiiodhoryzontalnej.
Strukturawertykalnaprzedstawiahierarchicznyukładpartii,począwszyod
członkówzrzeszonychworganizacjachpodstawowych,poprzezwielestopni
organówpartii,ażpostopieńorganówcentralnych.Zzasadynatęstrukturę
wpływmająbardziejzewnętrzneniżwewnętrzneczynniki,abardzoczęsto
korespondujeonazpodziałemadministracyjnymkraju.Ponadtoważnym
elementemstrukturypionowejjestsystemwyborczy(podziałkrajunaokręgi
wyborcze).Odwewnątrzpartiipolitycznejważnącechąjestwielkośćstruktury
członkowskiej,któramożewpływaćpionowonapodziałpartiipolitycznych.
Wertykalnastrukturapartiiwwarunkachpolskichmożezależećrównieżod
innychczynników,takichjak:typorazorientacjapartii,jejtradycjaistereotypy.
Strukturęhoryzontalnąreprezentująorganypartiiznajdującesięnakon-
kretnympoziomiehierarchicznym(miasto,powiat,województwo,kraj),przy
czymjeślichodziorealizacjępolitykipartiiwzasadziesiłędominującąmają
organycentralnekażdegopodmiotupolitycznego.Ichformawypływapoczęści
zczynnikówzewnętrznych,szczególnietakichjakobowiązująceprzepisyprawa,
którewwiększościpaństwchociażbyramowookreślająwarunkikoniecznedo
wewnętrznegodziałaniapartiidemokratycznej.Jednakżespecyfikastruktury
poziomejpoleganatym,żejestonazależnawznacznymstopniuodczynników
wewnętrznychiczęstojestreakcjąnapoglądyczłonków.Dowodemnaza-
sadnośćtegostwierdzeniamożebyćfakt,żewiększośćpartiipolitycznychdla
każdejzmianyorganizacyjnejlubuprawniającejdodziałaniawymagagło-
sowaniadelegatównajwyższegoorganuuchwałodawczego.21
20Zob.szerzej:R.Krupski,Podstawyorganizacji...,s.82–83.
21M.Ondruchova,OrganizacjapolitickychstranahnutinaSlovensku,Bratislava2000,s.8.
