Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
STRUKTURAINSTYTUCJONALNO-ORGANIZACYJNAAROZWÓJ
niętych.Wsumie,koncepcjaRostowawpisujesięwmodernistycznynurtpo-
strzeganiarozwoju,dominującywlatach50.i60.XXwieku,wktórymprzyj-
mowano,żewarunkiemwyjściazzacofaniagospodarczegojestkopiowanie
doświadczeńkrajówwysokorozwiniętychprzyintensywnymzaangażowaniu
państwawtenproces(modernizacjaimperatywna).
Zagadnienieprzekształceństrukturalnychbyłopodejmowanerównieżprzez
SimonaKuznetza,któryzaproponowałsekwencjęprzemianzachodzącychwgos-
podarcewprocesiewzrostugospodarczego[Kuznetz1966].KoncepcjaKuznetza
wywodziłasięzSchumpterowskiejteoriiwzrostu,wktórejkluczowąrolęodgrywa
wzrostwydajnościzwiązanyzpostępemtechnologicznym.Wprowadzanieno-
wychrozwiązańtechnologicznychpowodujezmianęstrukturywytwarzaniawkie-
runkubardziejzaawansowanychtechnologiczniedziedzinprodukcji.Tymsamym,
wzrostgospodarczystajesięnierozerwalniezwiązanyzprzekształceniamistruk-
turywytwarzania[Schumpeter1934].Koncepcjatazostałarozwiniętapóźniej
przezHolinaChenery’egoijegowspółpracowników[Chenery,Taylor1968;Che-
nery1979;Chenery,Robinson,Syrquin1986].Badaniaempirycznemiałysta-
nowićpotwierdzenietezyokluczowejroliindustrializacjiwprocesierozwoju.Na
podstawiebadańdoświadczeńkrajóworóżnympoziomierozwojugospodarczego,
równieżdojrzałychgospodarekrynkowych,ustalonookreśloneprawidłowości
rozwojowewsferzestrukturyprodukcji.Wmodeluprzekształceństrukturalnych
opisanoprzechodzenieodgospodarkiopartejnarolnictwiedonowoczesnejgos-
podarkiprzemysłowejwrazztowarzyszącymjejrozwojemnowoczesnychusług
dlazamożnegospołeczeństwaibiznesu.Jednocześniewsamymprzetwórstwie
stwierdzonomalejącyudziałgałęzizwiązanychzprzetwarzaniemsurowców(early
industries)narzeczcorazbardziejzaawansowanychtechnologiczniedziedzinpro-
dukcji(middle,lateindustries).Zmianystrukturyzatrudnieniaiprodukcjizostałytu
uznanezaistotęprocesurozwoju.Miałyonejednocześniebyćpodstawąprognozy
kierunkuprzekształceńwgospodarkachwchodzącychnaścieżkęwzrostugos-
podarczego.Koniecznośćzmianstrukturalnychwgospodarcesłaborozwiniętej
wynikałazprzekonania,żeniektóredziedzinydziałalnościprodukcyjnejsąbar-
dziejpodatnenarozwójtechnologiiiwzrostwydajności.Tymsamym,imwiększy
ichudziałwgospodarce,tymwiększadynamikawzrostu.
Kwestiastrukturygospodarkiijejznaczeniedladynamikigospodarczejbyło
dośćpowszechnieuwzględnianewbadaniachproblemówzacofaniairozwoju,
chociażwróżnymkształcie.Naprzykład,strukturaliści(RaulPrebisch,Celso
Furtado,DudleySears,Andre
´GunderFrank,FernandoHenriqueCardoso,Samir
Amin)postrzegalistrukturalnecechysystemuspołeczno-gospodarczego-rozu-
mianejakokonstrukcjacałegosystemu,aniestrukturaprodukcji-jakobariery
rozwoju.Dlastrukturalistówkluczoweznaczniemawspółwystępowaniewra-
machjednejgospodarkikrajowejróżnychsystemówekonomicznych,funkcjonu-
jącychoboksiebie.Natonakładasięokreślonastrukturaświatowegosystemu
gospodarczego,któraograniczamożliwościrozwojowekrajówbiednych.Wpo-
dejściustrukturalistówświatpostrzeganyjestjakonieelastyczny,aistniejąca
strukturastajesięhamulcemwzrostu.
