Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
MariaFlis
3.Zadowoleniezestudiowania(studenci).
4.Jakośćpracyadministracjiuczelniipłynącazniejsatysfakcja(pracownicyad-
ministracyjni).
5.Rozwójindywidualnywkontekścieplanowaniakarieryzawodowej(absolwenci,
pracodawcy).
Zpunktuwidzeniamoichrozważańistotnesądwazwyżejwskazanychelementów:
trzeciipiąty,skupięsięnanich,abyodpowiedziećnapytanie,jakąrolępełniąstudenci
wewspólnocieakademickiej?Takżewtymceluzdefiniujęprocesstudiowaniawspo-
sóbszczególny–antropologiczny.Azatem,założeniewyjściowebrzmi:studiasą
fazągranicznąwrytualeprzejściadonowegomiejscawstrukturzespołecznej
imusząbyćrealizowanezgodniezwymaganiamijakościkształcenia,któremiędzy
innymiuwzględniają:zadowoleniezestudiowaniairozwójindywidualnywkon-
tekścieplanowanejkarieryzawodowej.
Kolejnymistotnympojęciemjest„rytuał”.Rytuałysądziałaniamispołecznymina-
leżącymidokategoriidramaturgicznej,podejmowanymizawszeprzezgrupęspołeczną
lubwjejimieniuizawszezważnychspołecznieokazji.Komunikująonetreścioza-
sadniczymdlagrupyznaczeniu.Podstawowąfunkcjąrytuałujestjegorolakomuniko-
wania,potwierdzaniaisymbolicznegoodgrywaniaporządkuspołecznego.Samastruk-
turarytuału,formalnaizzasadyniezmienna,czynirytuałidealnąreprezentacjąciągło-
ściitrwałości.Tworzyonwizjęświataspołecznegowumysłachludzi,kształtujeich
myślenie.Wtymmiejscuwartozaznaczyć,żewedleArystotelesapodobnąfunkcję
pełniwiedzaludzka,któraprzekształcaludzkiumysłiludzkiepostawy,czylikształtuje
naszestrukturymentalne.
Antropologowiezaczęlizajmowaćsięrytuałemwzwiązkuzbadaniamireligii,ale
późniejtezainteresowaniarozszerzononawszystkiesferyżyciaspołecznego(Broni-
sławMalinowskiiArnoldvanGennep).Rytuał,podobniejakmit,obecnyjestwkaż-
dejkulturze.WedługLeszkaKołakowskiego,stałąobecnośćmitumożnawyjaśnić
strukturąludzkiejświadomości,którakonstruujenieuwarunkowanyładprzednaturalny
lubponadhistoryczny,abyzrozumiećsamąsiebieprzezrelatywizacjęwłaśniedotego
ładu.Zkoleiobecnośćrytuałuwyjaśnićmożnakategoriąracjonalnościkoherencyjnej,
którajestpowszechnikiemkulturowym.
WjednymzeszkicówErnestGellnerwyróżniłdwazasadniczemodeleracjonalno-
ści.Pierwszyznichtoracjonalnośćinstrumentalna,optymalne–przynajmniejwświe-
tlewiedzydziałającegopodmiotu–zastosowaniedostępnychśrodkówdorealizacji
założonegocelu.Druginatomiasttozgodnośćzregułami,spoistość,traktowanie
wpodobnysposóbanalogicznychprzypadków,czylicoś,comożnanazwaćracjonal-
nościąkoherencyjną.
„Olbrzymiaczęśćnaszegożycia–zauważaGellner–schodzinamnietylenadążeniudo
realizacjicelów(jakskłonnisąutrzymywaćbadaczespołeczniinspirowanimodelemśrodek–
–cel),leczpoprostunaunikaniugaf.Próbujemyuczyćsięnaszychrólspołecznychwmiarę,jak
jedogrywamy,takabynieściągaćnasiebiezbytwielunieprzychylnychuwag”
2.
Tedwamodele,racjonalnośćinstrumentalnairacjonalnośćjakozgodnośćzustalo-
nymiregułami,niewykluczająsięnawzajem,wprostprzeciwnie–dopełniająsię.Ra-
2
E.Gellner,RelativismandtheSocialSciences,Cambridge1985,s.72.
