Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nWielkimwystępkiemjestzazdrościćojcusławy”ł
15
żeJoachim,wykształconyhumanista,dokonałwieluprzeróbekwtek-
ścieojcowskim,kierującsięwzględamiestetycznymi.Awięcrozszerzał
tekst,bypodnieśćwalorykompozycyjnesatyr,lubodwrotnie,usuwał
dłużyzny,wygładzałstyl,łagodziłwyrazylubzwrotyzbytrubaszne
50
.
Dowskazanychdotądzmiandodaćtrzebawreszciennajważniejsze[ł]
interpolacjedotyczącesprawkościelnych”
51
.Joachim,któryoficjalnieporzu-
ciłinnowierstwodopierow1595roku,uzyskującrozgrzeszenieodlegata
papieskiego
52
,podobniejakKronikę,taksatyrywlatachosiemdziesiątych
XVIstulecianoczyszczał”zfragmentów,któredowodziłyreformacyjnych
sympatiiojca
53
.MimożeJoachimoddałdorąkpotomnościdziełaMarcina
tyleżnoczyszczone”,conskażone”
54
,tonieustrzegłojcaprzedpoczytywa-
niemgozanheretyka”,jegopismzaśprzedumieszczeniemnaindeksieksiąg
zakazanych(lata1603,1604i1617).
OdingerencjiwtekstojcowskiniestroniłteżZygmuntŚwięcicki,jeden
zsiedmiusynówJędrzeja(Andrzeja)Święcickiego(zm.1611)zWielkichŚwię-
cic,pisarzazieminurskiej.Pośmiercirodzicaipodługotrwałychwaśniach
zrodzeństwem,objąłwewładanieojcowiznę
55
,awrazzniąłacińskiemanu-
skryptyojca.Jędrzej,reprezentantszesnastowiecznejszlachtymazowieckiej,
wyróżniałsięspośródinnychprzedstawicieliswojejsfery,stądndocenienie
wagiówczesnejtwórczościpisarskiejskłoniłygodopodjęciadziałalności
literackiej[ł]”
56
.
ZygmuntŚwięcickinieumieściłswegoimienianakarcietytułowej
książki,poprzestającnaprezentacjiautora:TopographiasiveMasoviae
50
K.Kłodzińska:Nieznanewydanie„Satyr”ł,s.399.
51
J.Starnawski:MarcinBielskił,s.64.
52
H.Barycz:BielskiJoachim.W:Polskisłownikbiograficzny.T.2ł,s.63.Jakpisała
K.Kłodzińska(Nieznanewydanie„Satyr”ł,s.399):nNajdobitniejjednakouwolnieniusię
Joachimaodwpływówreformacjiświadczywłaśniefakt,żestarałsięoczyścićpamięćojca
zzarzutukacerstwabądźniszczącwcześniejszewydaniajegodzieł,bądźwydającjenanowo
pogruntownejprzeróbce”.
53
Podkreśleniawymagajeszczejednasprawa.Znamienne,żeedycjakórnickasatyr,
podobniezresztąjakwieleegzemplarzyKronikiświataMarcinaBielskiego,nieposiada
kartytytułowej,tytułówkolejnychutworówpomieszczonychwedycjiorazkartykońcowej,
naktórejmógłznajdowaćsiękolofon.Wopiniibadaczyfakttenstanowiwymownydowód
nniszczycielskiejakcji,dokonywanejnaddziełamitegopisarzawzwiązkuzjegopostawą
antykatolickąiwzmagającymsięwPolscepodkoniecXVIw.ruchemkontrreformacyjnym”
1por.K.Kłodzińska:Nieznanewydanie„Satyr”ł,s.395.
54
Por.P.Buchwald-Pelcowa:Edycjeskażone1edycjeoczyszczone.W:Eadem:
Historialiteraturyihistoriaksiążki.Studianadksiążkąiliteraturąodśredniowieczapowiek
XVIII.Kraków2005,s.5971615.
55
Por.S.Pazyra:[Przedmowa].W:J.Święcicki:NajstarszyopisMazowsza.Przekł.,
objaśnieniaH.Pazyrzyna.PrzedmowaS.Herbst.Warszawa1974,s.70.
56
Ibidem,s.67.
