Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MieczysławStolarczyk:RosjawpolitycezagranicznejPolski…
15
cowego,militarnegoipolitycznegomocarstwaeuroazjatyckiegoosilnych
ambicjachglobalnych)
4
orazPolski(państwaśredniejwielkościodużych
ambicjachpolitycznychdoodgrywaniacorazwiększejroliwEuropie
Środkowo-Wschodniej,apowejściudoUEtakżewramachtejstruktury);
dominującewmyślipolitycznejobupaństwkoncepcjepolitykizagranicznej
iwytyczoneceleorazstopieńichrealizacji;historycznedoświadczeniawza-
jemnychkontaktów,niekiedybardzotragicznychwskutkachdlaPolski,które
wcałympozimnowojennymokresiestosunkówpolsko-rosyjskichrzutowały
wdużejmierzenapostrzeganieRosjiprzezPolaków,wtymtakżerosyjskie-
gozaangażowania(ekonomicznegoipolitycznego)zarównowEuropieŚrod-
kowej,jakiwinnychobszarach.Jednymznajważniejszychuwarunkowań
wewnątrzpolskichocharakterzesubiektywnym
5
1determinającychcha-
rakterrelacjipolsko-rosyjskichwokresiepozimnowojennymbyłapercepcja
zagrożeńdlabezpieczeństwanarodowegoPolskiwnajbliższym,sąsiedzkim
środowiskumiędzynarodowymnaszegokrajuprzezkolejnychdecydentów
polskiejpolitykizagranicznej.
Wcałymokresiepozimnowojennymmiędzyinnymizewzględunadużą
asymetriępotencjałówPolskiiRosji(szerokorozumianąsiłęfizycznątych
państw),ichgeopolityczneusytuowanieorazrole,jakieodgrywajątepaństwa
wstosunkachmiędzynarodowych,znaczenieRosjidlaPolskiwpłaszczyźnie
stopieńokcydentalizacjiineuropejskości”Rosji.Wwieluwypowiedziachnatentematpod-
kreślanom.in.,żeRosjajestjednocześnienEuropąwAzji”inAzjąwEuropie”,żeRosjajest
europejskapodwzględemcywilizacyjnymieuroazjatyckapodwzględemgeopolitycznym.
NaeuropejskączęśćRosjiprzypadaok.25%jejpowierzchniorazok.78%ludności(część
europejskaRosjistanowi42,4%terytoriumEuropy,ajejczęśćazjatyckato28,4%obszaru
Azji).AndrzejCzarnockipisał,żenacywilizacyjno-kulturowątożsamośćRosji,najejcywi-
lizacyjnąnaturęskładająsięm.in.takiespecyficznecechy,jak:autorytarnatradycja,cen-
tralnezarządzaniegospodarką,ideologiamesjanistyczna,ekspansjonizmistałakonfrontacja
zZachodem.Cechyrosyjskiegongenotypucywilizacyjnego”ukształtowałysięwdługim
procesiehistorycznym.Dlategoteżwszelkiezmianymogąnastępowaćjedyniestopniowo
iwymagajądłuższego,niżprzewidywano,czasu.Zob.A.Czarnocki:Cywilizacyjno-
-kulturowatożsamośćRosji.W:FederacjaRosyjskawstosunkachmiędzynarodowych.Red.
A.Czarnocki,I.Topolski.Lublin2006.Wartowtymkontekściemiećnauwadzeto,
żenawetSamuelP.Huntington,jedenzgłównychprzedstawicielipodejściakulturowego
dowyjaśnianiastosunkówmiędzynarodowych,zakładałmożliwośćzacieśnieniawspółpra-
cymiędzyZachodem(cywilizacjązachodnią)aRosją(państwem1ośrodkiemcywiliza-
cjiprawosławnej),państwemnarozdrożuwbudowaniuswojejcywilizacyjnejtożsamości.
S.P.Huntington:Zderzeniecywilizacjiinowykształtładuświatowego.Przeł.H.Jankow-
ska.Warszawa1997,s.199inast.
4
Zob.J.Wiśniewski,K.Żodź-Kuźnia:Mocarstwawspółczesnegoświata1prob-
lemprzywództwaświatowego.Poznań2008,s.122inast.
5
Szerzejnatematuwarunkowańwewnętrznychizewnętrznychpolitykizagranicznej
państwazarównoocharakterzeobiektywnymjakisubiektywnymzob.R.Zięba:Uwarun-
kowaniapolitykizagranicznejpaństwa.W:Wstępdoteoriipolitykizagranicznejpaństwa.
Red.R.Zięba.Toruń2004.
