Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Myślpolityczna
dzymodelemśrodkowoeuropejskimazachodnim.Przedewszystkimzwracał
tuuwagęnasłabośćoddolniebudowanegospołeczeństwa.JenoSzücszasta-
nawiasięwswojejpracynadtym,czyEuropaŚrodkowo-Wschodniajesttak
zwanąnmniejzłożoną,prowincjonalną”25częściąZachodu.Jegoanalizapod-
partazostałabardzorzetelnąwiedząteoretyczną.
Zasadniczympytaniemwspółczesnościjest:Czyistniejemożliwość,atakże
potrzebawskrzeszeniaEuropyŚrodkowej?MamtunamyśliEuropęŚrodko-
wąjakointegralnyregionEuropyjakocałości.CzyteżEuropaŚrodkowajest
możejedynieskupiskiempaństwodwiekówkłócącychsięmiędzysobą.Region
takizapewneistnieje.Dowodemnatosąchociażbywydarzeniazroku1989
ikolejnych.PéterHánaktwierdzi,żenBezwzględunato,jakwielepróbmoże
byćnietrafionych,tonawetwiększaliczbaprzedsięwzięćregionalnychisub-
regionalnychukazuje,jakwieludzisiejszychpolitykówzaczynazdawaćsobie
sprawę,że»pokojowerozwiązania«naszegostuleciabyłypoważniechybione.
Konsekwencjeujawniająsięzwłaszczawregioniecentralnymzpowodupróżni
politycznej,wynikającejzjegorozczłonkowaniaiutratyrównowagiekonomicz-
nej.Pewienkompetentnyamerykańskipolitykzaznaczyłostatnio,żejegorząd
pragniezwrócićwiększąuwagęnarozwiązywanie»konfliktówwschodnioeuro-
pejskich«,wywodzącychsięztraktatuwersalskiego,orazżeodtądbędzieofi-
cjalnienazywałregion»EuropąŚrodkową«”26.
MilanKunderastwierdził,żelosEuropyŚrodkowejwydajesięzapowiedzią
losucałejEuropy.Ichoćbywtymkontekściejejkulturanabieraogromnejaktu-
alności.27KrajeśrodkowejEuropymająszczególnycharakter.Nienależyspro-
wadzaćichjedyniedokwestiinegocjacjinatematczłonkostwawUniiEuropej-
skiej.Należywyjśćdalejpozatostwierdzenie.Przekroczyćtęgranicęiodpo-
wiedziećsobienapytania:CzymEuropajestwogóleiczymchcielibyśmy,żeby
była?Jakichuprzedzeńnależysięwyzbyćijaktymsamymuniknąćzniewole-
niaprzeszłością,któredotyczyprzedewszystkimludzinaWschodzie?
WspółcześnieideaMitteleuropyczyteżwspólnotyśrodkowoeuropejskiej
straciłanaznaczeniu.ZauważatomiędzyinnymiDragoJancar,słoweńskipro-
zaikieseista,jedenzzałożycielimituśrodkowoeuropejskiego.Jancarstwierdził,
żeutraciliśmytu,wEuropieŚrodkowej,naszekorzenie,anawet1cogorsza
1utraciliśmytęsknotęzakorzeniami.Aledlategowłaśnieprojektmyślenia
oMitteleuropiejestnadalważny,byćmożenawetaktualniejszyniżkiedykol-
wiek.PodobniejakEuropajakocałośćszukawsobieoporuwobecwypłaszcza-
jącejwszystkoglobalizacji,powinniśmyuczynićtosamoznasząbardziejlokal-
ną,bogatąwtreśćdoświadczeniowąideąEuropyŚrodkowej”28.WedługJanca-
25J.Szücs:TrzyEuropy…,s.64.
26P.Hának:Posłowie.W:J.Szücs:TrzyEuropy…,s.1321133.
27Cyt.za:J.Clair:Sceptycznanowoczesność.nResPublica”1989,nr1,s.57.
28D.Jancar:DlaczegozdradziliśmyMitteleuropę,gdyjestnamnaprawdępotrzebna.nEu-
ropa”,dodatekdotygodnikanNewsweek”24XII2005,(09.02.2005),s.2.
