Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Ubóstwo,marginalizacja,wykluczeniespołeczne…
jednakpodkreślićwtymkontekście,żekrajeeuropejskiezdobyłyprzed
wojnąwłasnedoświadczeniawwalcezkryzysemekonomicznym1na
przykładpaństwaskandynawskierozwijałyswereformysystemówspo‑
łecznychrównolegledoNewDeal
26
,awielewskazujenato,żepodpew‑
nymiwzględamigonawetwyprzedzały.Trudnowięcuznaćpowojenne
przemianywEuropieZachodniejzaczystejpostaci„pochodną”wzorców
amerykańskich.Wokresietymdoszłodogłębokichprzeobrażeńwświa‑
domościspołeczeństwzachodnioeuropejskich,któreponoszącciężarpro‑
wadzeniadziałańwojennych,spodziewałysiępoichzakończeniupopra‑
wyswegolosu
27
.
SzczególniewidocznebyłotowprzypadkuWielkiejBrytanii.Kraj
tenwykazywałpodobieństwodoinnychkrajówwprowadzającychistotne
reformyspołeczne,zmierzającedoroztoczeniaskutecznejformyochrony
nadobywatelami1naprzykładdoSzwecji.„SzwecjawXIXwiekubyła
krajembiednym,alewdrugiejpołowietegostuleciatempowzrostubyło
tamwiększeniżwjakimkolwiekinnymkrajuEuropy.Wysokipoczątkowo
poziompiśmiennościbyłkonsekwencjąreligijnych,kulturalnychipolitycz‑
nychuwarunkowańwokresiepoprzedzającymindustrializację,aletakże
zdobytywielkikapitałludzkiokazałsiębardzoprzydatny,gdyrozpoczę‑
łasięindustrializacja.Touogólnienieodnosisię,wmniejszymstopniu,
dopozostałychkrajówskandynawskich,StanówZjednoczonych,Niemiec
(Prus)iSzkocji”
28
.
Doważnychprzemianspołeczno-ekonomicznych,którezasługująwtym
kontekścienauwagę,doszłowWielkiejBrytaniipodrządamiPartiiPracy
29
,
któradziękisukcesowiwyborczemuw1945rokuuzyskałaszerokiemożliwo‑
ścirealizacjiwłasnejkoncepcjireform
30
.Dodaćnależy,żepotrzebadokonania
26
Rodzącesięwwynikuprzekształceńfilozofiiekonomicznejnowepoglądynatemat
rolipolitykispołecznejniebyłyjednakżetylkowynikiem,,wynalazku”jednegopaństwa;
rozwijałysięonejednocześniewwielukrajach,któreprzezwymianęinformacjiidoświad‑
czeńwzajemniewpływałynatworzeniecorazlepiejfunkcjonującychsystemówopieki
socjalnej.
27
ZnacznąrolęwkształtowaniustosunkówpolitycznychmiędzyWielkąBrytaniąaUSA
odegrałErnestBevin(188111951)1działaczzwiązkowyipolitykzwiązanyzprawym
skrzydłemPartiiPracy;ministerpracywlatach194011945;wlatach194511951minister
sprawzagranicznych;wswejkarierzezwiązkowejpełniłm.in.funkcjęsekretarzageneralne‑
goPowszechnegoZwiązkuTransportowców(192211940).Zaliczanyjestdowspółtwórców
NATO.
28
R.Cameron,L.Neal:Historiagospodarczaświatał,s.229.
29
26lipca1945r.wWielkiejBrytaniiwwynikuwyborówdoIzbyGmindowładzy
doszłaPartiaPracyiutworzyłarząd,któregopremieremzostałClementAtlee.
30
Należypamiętać,żeWielkaBrytaniamiałaswojetradycjeodnośniedoprzeprowa‑
dzaniareformekonomicznychispołecznych.Pomimokryzysówbrytyjskiemuświatupracy
udałosięprzedIIwojnąświatowąosiągnąćpewnesukcesy1należydonichwprowadzenie
w1930r.wgórnictwiebrytyjskim7,5-godzinnegodniapracy.Wartozwrócićuwagę,że
