Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doi10.26343/0585556X21101
STUDIASOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE.SERIANOWA
NR2(11)/2019■ISSN0585-556X
SławomirMandes
UniwersytetWarszawski
InstytutSocjologii1
ORCID:000-0003-2316-8482
POMIĘDZYANTYKLERYKALIZMEMAORTODOKSJĄ.
RELIGIJNOŚĆPOLAKÓWWŚWIETLEDANYCH
EUROPEJSKIEGOSONDAŻUWARTOŚCI2
NaprzełomielatosiemdziesiątychidziewięćdziesiątychubiegłegowiekuPol-
skaprzyciągnęłauwagęnietylkozachodnichmediów,aleisocjologówreligii.
Okazałosiębowiem,żereligia,itowdodatkureligiazinstytucjonalizowana,
możeodgrywaćważnąrolępolitycznąiwspółuczestniczyćwzmianiespołecznej
(Douglas1982;Davie2007).Odrazutrzebapoczynićzastrzeżenie,żeniety-
lkoprzypadekPolskiwywołałtakieporuszenie.Niektórzyzestawialinaszkraj
zIzraelem(Turner1991),innizIranem(Pace2011).Wtychzestawieniach
wspólnebyłoprzekonanie,żeprzypadkiożywieniareligijnegowkrajachtakich
jakPolska,IranczyIzraelpodważająDparadygmatglobalnejsekularyzacji”,
zgodniezktórymDwrazzzanikającymwpływemreligiinaróżnesferyżycia
społecznego,związanymizdyferencjacjąfunkcjonalną,stracinaznaczeniu
zinstytucjonalizowanareligia,takżenapłaszczyźnieżyciaindywidualnego”
(Mariański2006:39).Wdiagnozieograniczanosięzazwyczajdowskazania
PolskijakoprzypadkufalsyfikującegotenparadygmatidopieroJoséCasa-
nova,hiszpańskisocjologreligii,wksiążceReligiepublicznewnowoczesnym
świecie(2005)3,zaproponowałteorięreligiipublicznejwyjaśniającąwzrost
aktywnościkościołówwżyciupublicznymiożywieniereligijne,dziękiczemu
znalazłsięwsamymcentrumsporówosekularyzację.GłównatezaCasanovy
polegałanastwierdzeniu,żezaangażowaniekościołówwsferępublicznąmoże
odwrócićtrendysekularyzacyjnelub-wprzypadkukrajówtakichjakPols-
ka-tetrendypowstrzymać.Tymsamymhiszpańskisocjologpodważałnie
tylkoteorięnajważniejsządlasocjologiireligii,aleuderzałwjedenzfilarów
1
E-mail:slawomir.mandes@gmail.com
2
Tekstzostałopracowanywramachprojektunr2016/21/B/HS6/03199,finansowegoprzez
NarodoweCentrumNauki.
3
Książkataoryginalnieukazałasięw1994roku.
