Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KończącprezentacjępoglądówSayanatematkonsumpcji,wartojeuzu-
pełnićowątekszczególnieistotnydlaniniejszejpracy.Chodziojegorozwa-
żaniapoświęconetzw.konsumpcjizbytkownej:
Spośródróżnychprzyczyn,najbardziejsprzyjającychkonsumpcjomindywidualnym,
należynapierwszyplanwysunąćzbytek[...].Ogólniebiorąc,możnapowiedzieć,że
zbytekjesttoużywanierzeczydrogich[...].Wjęzykufrancuskimwyrazluxewywołu-
je[...]raczejpojęciewystawnościniżzmysłowości;zbytekwodzieżynieoznacza,że
daneubraniejestbardziejwygodnedlatychcojenoszą,leczżetaodzieżjestzrobiona
poto,abyzwrócićnasiebieuwagętych,conaniąpatrzą.Zbytekstołuprzypominara-
czejprzepychwielkiegoprzyjęcia,aniżeliwyszukanepotrawyepikurejczyka.Ztego
punktuwidzeniazbytekmanaceluprzedewszystkimbudzićpodziwprzezswąrzad-
kość,kosztowność,wspaniałośćprzedmiotów,jakieroztaczaprzednami,aprzedmio-
tamizbytkusąrzeczy,którychsięużywaniedlaichrzeczywistejużyteczności,niedla
wygody,anidlaprzyjemności,lecztylkopoto,abyolśnićwzrokidziałaćnaopinię
innychludzi.Zbytekjestchęciąimponowania(Say1960:687-690).
ZapoznającsięztymiobserwacjamiSaya,czynionymiwdrugimdziesię-
cioleciuXIXwieku,niesposóbniedostrzecichnaderbliskiegopodobień-
stwadoanalogicznychobserwacjiThorsteinaVeblenazkońcategosamego
stulecia(TheTheoryoftheLeisureClassukazałasięw1899roku).
WspółczesnySayowiekonomistaJeanCharlesLeonardSismondede
Sismondirównieżwieleuwagipoświęciłzagadnieniukonsumpcji.Wswo-
imgłównymdziele,noszącymtytułNowezasadyekonomiipolitycznej,czyli
obogactwieijegostosunkudoludności,zredefiniowałprzedmioticeltej
nauki:
Dobrobytmaterialnyczłowieka,oilemożezależećodpaństwa,stanowiprzedmiot
ekonomiipolitycznej.[...]Rządustanowionyjestnapożytekwszystkichludzi,którzy
mupodlegają;azatempowiniennieustanniemiećnawzględziekorzyściogółu[...],
musiteżprzypomocyekonomiipolitycznejzapewniaćwszystkimkorzyścizmajątku
narodowego;powinienstaraćsięoporządek,którybyzarównobiednemu,jakiboga-
temuzapewniłudziałwdostatku[...].Gromadzeniebogactwwpaństwiewcaleniejest
celemrządzenia[wyraźnakrytykaprzezSismondiegostanowiskamerkantylistów-
przyp.Ł.G.];jestnimuczestniczeniewszystkichobywateliwkorzyściachżyciamate-
rialnego,którychdostarczabogactwo.Bogactwojestdobrodziejstwem,jeślizapewnia
dostatekwszystkimklasom[...],jeślikażdyczłowiekdziękiswejpracyposiadapew-
nośćzdobyciauczciwejegzystencji(SismondedeSismondi1955:25-27).
Uważałteż,żeobokrozważańdotyczącychdobrobytu,sednemekono-
miisąbadanianadzależnościamimiędzyprodukcjąakonsumpcją.Brak
24
