Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Rozdział1
reformyistotęnowegosystemuscharakteryzowanozapomocąnośnegospołecznie
hasła:nBezpieczeństwodziękiżnorodności”.Miałtobyćsystemwielowarstwo-
wy(multipillarsystem),złożonywczęściobowiązkowejzrepartycyjnegopierw-
szegofilaru(administrowanegoprzezZakładUbezpieczeńSpołecznych)orazkapi-
tałowegodrugiegofilaru(otwartefunduszeemerytalnezarządzaneprzezprywatne,
komercyjneinstytucjefinansowenazwanepowszechnymitowarzystwamiemery-
talnymi),awczęścidobrowolnejzpracowniczychprogramówemerytalnych
(PPE),tworzącychtrzecifilar(Bezpieczeństwodziękiżnorodności,1997;por.
też:Chłoń,Góra,Rutkowski1999;Góra2003a:183-190).Opróczpracowniczych
programówemerytalnych(PPE),dostępnychod1999r.,odwrześnia2004r.istnieją
prawneiinstytucjonalnemożliwościgromadzeniaśrodkównadodatkowe,dobro-
wolneemeryturynaindywidualnychkontachemerytalnych(IKE).PPEiIKEobję-
tesąspecjalnymiregulacjamii-stosunkowoumiarkowanymi-zachętaminatury
podatkowej.
Jednymzpodstawowychcelówreformyemerytalnejbyłozmniejszenie(wper-
spektywiewieloletniej)kosztówfunkcjonowaniasystemuzabezpieczeniaemery-
talnego.Chodzituwszczególnościokosztyponoszoneprzezbudżetpaństwana
dopłatydoubezpieczeńemerytalnych(dotacjedoFunduszuUbezpieczeńSpołecz-
nych).Wedługszacunkowychobliczeńz1998r.przyszłydługsystemuubezpieczeń
społecznychwPolscewraziepozostawieniastaregosystemuemerytalnegomógł
przekroczyć1bilionzłotych,awprzeliczeniunajednegomieszkańca25-35tys.zł
(Liberda2000:138;Bobrowska,Piasecka2005:166-171).MinisterstwoPolityki
SpołecznejwKrajowejStrategiiEmerytalnejopublikowanejw2005r.podajezbli-
żonedane.Wedługprognozz1998r.deficytsystemuemerytalnego(wstarym,
niezreformowanymsystemierepartycyjnym)miałwzrastaćśrednioook.1%PKB
(ok.8mldzł)co10latiosiągnąćw2050r.prawie4%PKB.Sfinansowanietak
dużegodeficytubyłobybardzokosztowneiwymagałobyistotnegopodwyższenia
składeknaubezpieczeniaspołecznelubpodatków(MPS2005:5).
Procesdemograficznegostarzeniasięspołeczeństwa(postępującywzrostliczby
osóbstarszychwproporcjidoliczbyosóbwwiekuaktywnościzawodowej)oraz
wzrostobciążeńsystemowych(wzrostliczbyemerytówwstosunkudoliczbyosób
czynnychzawodowoiwpłacającychskładkidosystemuemerytalnego)mógłdo-
prowadzićdozwiększeniadeficytuwsystemieemerytalnymod0,98%PKB
w1998r.do5,5%PKBw2050r.Wtymsamymokresieudziałwydatkówemery-
talnychwPKBwzrósłbyod5,75%do11,42%.Abysfinansowaćówwzrost,nale-
żałobyalboznaczącozwiększyćskładkinaubezpieczeniaemerytalne,ażdo48%
w2050r.(Góra2003a:181),albodrastycznieobniżyćpoziomświadczeń.Żadne
ztychrozwiązańniebyłoakceptowanespołecznie.Reformasystemowa,polegają-
canawprowadzeniudobazowejczęścisystemusegmentufinansowanegokapita-
łowooraznakonsekwentnymzastosowaniuzasadyzdefiniowanejskładki,miała
naceluzapewnienie(wdłuższejperspektywie)bezpieczeństwafinansowegopol-
skiegosystemuemerytalnegowwymiarzemakroekonomicznym,apocałkowitym