Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
NARODZINYIROZWÓJMATEMATYCZNEJNAUKIORUCHU
LOKALNYMNAUNIWERSYTECIEOKSFORDZKIM:
POPRZEDNICYRYSZARDASWINESHEADA
Kiedyprzyjrzećsiębliżejkontekstowiispecyficeuprawianiascholastycznej
filozofiiprzyrodynaśredniowiecznymUniwersytecieOksfordzkim,jasne
sięstaje,żenarodzinyirozwójmatematycznejnaukioruchulokalnym
właśniewtymośrodkunieniczymniezwykłym.Wewstępiedoniniejszej
monografiiwspomniałemjuż,żeszczególneuznaniedlamatematykioksford-
czycydziedziczylipopierwszymkanclerzutejżeuczelni,myślicieluniewątpli-
wiewielkiegoformatu,RobercieGrosseteste1.Wstworzonymprzezeńsystemie
kosmogoniczno-kosmologicznymprawageometrii,aściślejufundowanenanich
twierdzeniaoptyki,stanowiłypierwotneprawaprzyrody2.Teoriata,znana
historykomfilozofiiśredniowiecznejpodnazwąnmetafizykiświatła”,choć
fascynująca,szybkoustąpiławcieńprzedArystotelesowskąfizyką,zdobywa-
jącąprzebojemWydziałySztuktrzynastowiecznychuniwersytetów3.Oks-
fordzcyKalkulatorzynatomiast,mimożeniepodzielalipitagorejsko-platońskiej
1Zob.Wstępniniejszejmonografii,przypis4.
2Zob.RobertGrosseteste,Oświetle,czyliopochodzeniuform,w:M.Boczar,Grosseteste,
s.132-139.
3PodstawowewkontekścieniniejszejmonografiidziełoprzyrodniczeArystotelesa,czyliFi-
zykazostałaprzełożonanałacinęjużwwiekudwunastym,zarównozgreki,jakizjejarabskiego
tłumaczenia.Wpołowietrzynastegostuleciatekstten,wrazztraktatemOduszy,stałsiępodstawą
uniwersyteckiegonauczaniafilozofiiprzyrody(czyteżnnaturalnej”,łac.philosophianaturalis).
Zob.J.A.Weisheipl,OP,TheInterpretationofAristotle’sPhysicsandtheScienceofMotion,
w:TheCambridgeHistoryofLaterMedievalPhilosophy,s.521-522.Natematłacińskichprze-
kładówpismArystotelesaiichrecepcjiwśredniowiecznejEuropie,zob.B.G.Dod,Aristoteles
latinus,w:TheCambridgeHistoryofLaterMedievalPhilosophy,s.45-79.Wzawartych
wnKsiędzekalkulacji”RyszardaSwinesheadatraktatachdotyczącychdziałaniaciałświecących,
jakiwkwestiachdotyczącychświatłanależącychdopowstałejkilkalatwcześniejSummalogice
etphilosophienaturalisinnegozOksfordzkichKalkulatorów,JanaDumbletona,nieodnajdziemy
jużżadnychnawiązańdonmetafizykiświatła”RobertaGrosseteste’a.Zob.R.Podkoński,Druga
„metafizykaświatła”.Czternastowiecznioksfordzcyfilozofowieprzyrody,JanDumbletoniRy-
szardSwinesheadonaturzeidziałaniuświatła,nPrzeglądTomistyczny”,t.XX(2014),s.92-116.