Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
OlGAŚmiechOwicZ
nieistnieje.Możnamiećwysokiemniemanieoponadprzeciętnych
umiejętnościachwłasnegoumysłu,jednaknaszgeniuszmusiznaleźć
potwierdzeniewopiniiinnychludzi.Wtekściekomediikonieczne
jestwprowadzeniepostaci,którepodkreśląstatusgłównegobohate-
raiprzyokazjiflnadmuchają”jegopoczuciepychy.WChmurachsą
toStrepsjadesiuczniowieSokratesa.KobietynaświęcieThesmoforiów
otwierająflsofizujący”dialogEurypidesaijegokrewniaka(w.1–22).
Niezrozumiałośćdywagacji,któretragediopisarzzaciemniłretorycz-
nymimeandramijestdlaMnesilochosadowodemmądrościpoety.
Przecieżimwięcejfltrudnych”dlarozmówcywyrazówużywamy,
tymjesteśmymądrzejsi28.
flNiemożnasięobronićprzedodrobinąpodziwudlasiebie,że
sięcoślepiejzrozumiałoodinnych,innizaśodczuwająpotrzebę,
byznaleźćgdzieś«namacalnego»bohateralubgórującegonadnimi
mędrca,wodzaiojca,niewątpliwyautorytet”29.Granicamiędzypy-
chą,apoczuciem,żemasięmerytorycznepodstawydonauczania
innychjestbardzocienka.Uwielbienieuczniówprzynosisatysfak-
cjęipoczuciespełnienia.WChmurachArystofanesbardzowyraźnie
przedstawiaflnaukę”jakocośelitarnego,dostępnegotylkodlaza-
mkniętegoθ.IσOς30wtajemniczonych31(w.140).Wielkośćnauczy-
cielaopromieniateżskupionychwokółniegouczniów.Zczasem
będąmoglinobilitująconazywaćsięuczniamiSokratesa,Platonaczy
Arystotelesa…32Takąpostaciąjestnieznanabliżejbohaterkakomedii
SpętaniKalliasa.Swojearoganckiezachowanietłumaczyfaktem,że
jestwjakiś(tajemniczydlanas)sposóbpowiązanazSokratesem(fr.
15)33.RównieżRozpustnik(uczeńsofistówzkomediiArystofanesa
pt.Biesiadnicy)czujesięstworzonydowyższychcelówniżmachanie
motykąnapoluuprawnym(fr.232).
Wiarawponadprzeciętnystatusflpodbijana”przezbezkrytycz-
nypodziwuczniówmożejednaksprawić,żemistrzzapomniood-
28Szpunar2017:55.
29Jung1981:96–97.
30Gr.flkrąg”,fltowarzystwo”,flbractwo”.
31WkomediijesttoewidentnenawiązaniedoPitagorejczyków.Cowięcej,
uczniowieSokratesamówiąoswoimnauczycieluużywającemfatycznegookreślenia
IὐTός–flon”,flonsam”(w.218/1403).Wtensamsposób(poprzezpominięcieimie-
nia)wtajemniczeniuczniowiemówilioPitagorasie.Por.DiogenesLaertius,Livesof
EminentPhilosophers…,(viii.46).
32Waligóra2011:10.
33RównieżsługaEurypidesaprzejmujeflarogancki”ihermetycznysposóbwy-
sławianiasięswojegopana.Por.Acharnejczycy(w.396).
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
