Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Lindyberg,Świat(y)"upośledzonego"macierzyństwa,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-986-5,©byIwonaLindyberg,2012;©byOficynaWydawnicza„Impuls”,2012
1.1.Biograajakofaktempirycznyijakokategoriateoretyczna
13
osobowego,któryczęstoużywanyjestwpedagogice,socjologiiczypsychologii.
Wydajesię,żeobecnośćwjęzykuwielunaukspołecznychpojęcia„wzóroso-
bowy”maswojątradycję,związanązpewnąpresjąmyśleniapowinnościowego
iwartościującego(por.E.Hajduk,1996).
Porównanieznaczeniaorazfunkcjiterminów„wzórosobowy”i„wzórprze-
biegużycia”skłaniadoprzyjęciapoglądu,żepojęciewzorubiografiiniemożebyć
zastąpioneinnymiterminamiobecnymiwjęzykunaukspołecznych(wtymter-
minem„wzórosobowy”)dlaopisurelacji:człowiek–społeczeństwo,gdyprzed-
miotembadańjestprzebiegżyciajednostkiijegoodchylenieodwzorubiografii.
Zarównotermin„biografia”,jaki„przebiegżycia”bywająutożsamianeznar-
racjąożyciu.Wtakimujęciużyciestanowipewienkonstruktmyślowy,pewien
wytwórwyobraźniludzkiej,ajegorealnyodpowiednikniejestistotnylubteżnie
jestmożliwydouchwycenia(por.D.Dobrowolska,1992).
JeromeBruner(1990,s.4)twierdzi,żenanarracjęożyciu(autobiografię)
należypatrzećjaknaswegorodzajuzestawprocedur„tworzeniażycia”.Autor
stawiadwietezyistotnezpunktuwidzeniapodjętejprzezemnieproblematyki:
1.Niemainnegosposobuopisania„przeżytegoczasu”,jaktylkowformie
narracji.Ichoćistniejąpewneformydającesięnarzucićnadoświadczenie
czasu,tożadnejznichnieudajesięuchwycićznaczeniaprzeżytegoczasu.
2.Naśladownictwomiędzytzw.życieminarracjąjestdwukierunkowe,co
należyrozumieć,żenarracjanaśladujeżycieorazżycienaśladujenarrację.
Życiejestwtymkontekście,tymsamymrodzajemludzkiejwyobraźni,co
„narracja”(s.4).
Przedstawiającafunkcjaautobiografiiwiążesięzdwomazasadniczymiroz-
strzygnięciami.Popierwsze:zawartewautobiografiisubiektywneznaczenie,wią-
zaneprzezautorazsamymsobąorazzwłasnymiprzeżyciami,odsyładoobiek-
tywnegoświata,determinującegooweprzeżycia.Wydarzenia,któresąudziałem
jednostki,wchodząwobiektywnezwiązkizinnymiwydarzeniami,którewyzna-
czająjejtożsamość.Podrugie:autobiografiaprzedstawianie„świat”,ale„konstru-
owanieświata”.Wtakimujęciuzainteresowaniebadaczamożesięskoncentrować
naformalnejwarstwietechnikopowiadaniawłasnegożyciaalbonaodtworze-
niuizrozumieniuskonstruowanegoprzezautoraświatawjegowłasnychkate-
goriach–indywidualnychiniepowtarzalnych(por.A.Giza-Poleszczuk,1990).
WedługMariuszaGranosikawnarracjiautobiograficznej
[...]mogąujawniaćsięwartości,autoodniesieniaiichpowiązania,struktura
organizacjiwłasnychdoświadczeń,relacjeiinterpretacjewydarzeń,alenie
madziałań(2005,s.355).
To,zczymsięwięcspotykamywnarracjach,toopisy,biograficznieprzetwo-
rzonesprawozdaniaczyteżbiograficzniezrekonstruowane„światy”.
MirosławaNowak-Dziemianowiczdefiniujenarracjęjakopewienprzyjęty
sposóborganizacji„epizodów,działańisprawozdańichdotyczących”(2006,
