Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
koncepcjachśredniowiecznych.Całytensplotwidocznyjest
wpierwszychsłowachpoematu:
NaskałachOceanowychpostawiłeśmię,Boże,abymprzypomniał
wiekowedziejeduchamojego,ajamsięnagleuczułwprzeszłości
Nieśmiertelnym,SynemBożym,stwórcąwidzialnościijednym
ztych,którzyCimiłośćdobrowolnąoddająnazłotychsłońcigwiazd
girlandach.
AlbowiemduchmójprzedpoczątkiemstworzeniabyłwSłowie,
aSłowobyłowTobie-ajambyłwSłowie.(wersy1-8wedycji
Kleinera,całośćwDWXIV47-64;podalszychcytatachtylkonu-
merywersów)
JużnasamympoczątkuGenezisSłowackidemonstracyjnie
odchodziodpowszedniegorozumieniaiprzeżywaniatreści
religijnychwstronęmistyki.Zaznaczamjednak,żewinterpre-
towaniutegoutworubędęunikałjegoskładowychreligijnych
imistycznych,podlegająonebowiemanaliziewniewielkim
stopniu.IstotadoświadczeniareligijnegoSłowackiegoniejest
dostępnabadaczowi-maonzatodostępdotowarzyszącegojej
procesuintelektualnego,któregośladyzachowałysięwtekście
utworu,odróżniającgotymsamymodmistycznegosłowotoku,
jakiwystępujewtekstachTowiańskiego.Ogólniebiorąc,zarówno
nBóg”,jakinduchy”sąwGenezisczynnikamispajającymiróżno-
rodnośćfenomenalnąświata,nadającymijednośćróżnorodności
formiprocesówwtymświeciezachodzących-podobniejaksię
todziałowwieluprzednowoczesnychsystemachfilozoficznych
Europy.Zarazemjednakjużnawstępiewywodupoetyckiego
Słowackidajesobieprzyzwolenienaobjęciewnimcałegoist-
nieniabezpośrednimoglądem,ponieważdeklaruje,żewsensie
duchowymonsamjestcałymistnieniem,aonojestwnim,itowe
wszystkichstadiachswojegorozwojudziejowego.Niemającdo
dyspozycjinowoczesnejnauki,którawtedydopierozaczynałasię
rozwijać,leczprzeczuwającjejprzyszłemożliwościwdziedzinie
wyjaśnianiaprawrządzącychmaterią,zwłaszczaożywioną,Sło-
wackipróbujeuzupełnićbrakiwobrazienaukowym-obrazem
mistycznym.Jaksięokażewdalszejanalizie,naukaimistyka
30
