Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZnówtrzebaprzywołaćRilkego,którykilkadziesiątlatpóźniej
wArchaicznymtorsieApollinadokonatakiegosamegowejścia
wprzeszłośćwcielanądlajegoświadomościwniemającejsamo-
istnegoznaczeniapozostałościmaterialnej.Poeciniezastanawiają
sięnadmożliwościąnaukowejrekonstrukcjiprzeszłości.Doko-
nująrekonstrukcjifenomenalnej,posługującsięswojątwórczą
wyobraźniąisłużącymijejemocjami.
AzatemwidokmegalituwPornicumożliwiłSłowackiemu-
nieporazpierwszy,widziałonbowiemdawnebudowlewczasie
podróżynaWschód,ależadneznichniebyłyażtakodległe
wczasie-wyjściepozasferęnormatywnejkomunikacjitekstowej
wjegokulturzeistopniowewchodzeniewwiększeskaleczasu.
MonumentwPornicjestwtymprocesiepunktemłączącym
światczłowiekaiświatnatury,historięludzkąipozaludzkączy
ponadludzką.Ważnejest,żetoprzejścieaniniezostałoprzezpo-
etęwykoncypowanenadrodzeanalizyintelektualnej,aniteżnie
wyłoniłosięjakowizjawyobrażeniowa,leczmiałoswójnaoczny
bodziecsprawczy,któryobjawiłsięwświeciezewnętrznym,
wiodącdosyntezyintelektuiczucia.Wtymkontekściesławny
wierszDopastereczkisiedzącejnaDruidówkamieniachwPor-
nicnadoceanemmożnarozumiećjakouzupełnienieepifanii,
wktórymobecnośćmałejdziewczynkiwotoczeniupradawnych
budowlisłużącychdruidomsprzedtysięcylatstajesięklamrą
łączącąwdziałaniu,wprocesie,dwaświaty-światteraźniejszy
iświatprehistoryczny(podobnychwrażeńdoznawałpóźniej
Iwaszkiewicz,obserwując,jakmieszkańcywłoskichmiasteczek
załatwiającodziennesprawunkimiędzybudowlamizwczesnego
średniowiecza).Czasujawniapoeciewielkoskalowąciągłość,
apoetamożetymbardziejumieścićsamegosiebiewewnątrz
całegoupływutegoczasuilepiejnzharmonizowaćsięzblado-
ściami”,którewyłaniająsięzodległejprzeszłości.Takotwiera
sięmożliwośćjeszczedalszejiszerszejwizjiitakmożnarozu-
miećźródłoczynnościmentalnychSłowackiego,któreKleiner
skojarzyłwpierwszychzdaniachswojejanalizyGeneziszDucha
zhinduskąformułązPouczeniadlaŚwetaketu-tattvamasi
(ntytymjesteś”,toznaczy:jesteścałąrzeczywistością,którą
25
