Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Wprowadzenie.Systemfinansowywewspółczesnejgospodarcerynkowej
instrumentówfinansowychjestbardzo,,krucha’’.Ta,,kruchość’’–jakzobaczymy
–wdecydującysposóbrzutujenawłaściwościsystemufinansowego(dotyczyto
zarównosegmenturynkowego,jakipublicznego).
Zgodnieztym,copokazujetabela1.1,instrumentyfinansowemogązostać
usystematyzowanenapodstawieróżnychkryteriówpodziału.
Tabela1.1.Najważniejszerodzajeinstrumentówfinansowych
1.Ocharakterzewłasnościowymiwierzycielskim
1.1.Własnościowe:akcjezwykłeiuprzywilejowane
1.2.Wierzycielskie
1.2.1.Obligacjeipapierykrótkoterminowe
1.2.2.Zabezpieczoneiniezabezpieczone
2.Ostałymizmiennymdochodzie
3.Krótko-,średnio-idługoterminowe
4.Bezpośrednieipośrednie
5.Bazowe(rzeczywiste)ipochodne(derywaty,pozabilansowe)
5.1.Pochodne:terminoweiopcje
Źródło:opracowaniewłasne.
Instrumentyfinansowemożemypodzielićzpunktuwidzeniarodzajustosunku
ekonomicznego,jakisięwytwarzamiędzyemitenteminstrumentuajegonabywcą.
Jeśliemitentoferujewpostaciinstrumentufinansowegoprawodonieograniczonego
wczasie(bezterminowego)udziałuwswoimmajątku,tomamydoczynieniazin-
strumentamiocharakterzewłasnościowym(właścicielskim,udziałowym).Klasycznym
przykłademsąróżnegorodzajuakcjeiudziały.Natomiastjeśliemitenttylkowypo-
życzaśrodkipieniężne,awięcpowstajestosunekekonomiczny,wramachktórego
zakładasięzwrotwypożyczonychśrodków,tomamydoczynieniazinstrumentami
wierzycielskimi(dłużnymi).Ichprzykładamisąobligacje,weksleorazrozmaitebony,
atakżekredytyidepozytybankowe.
Istniejąróżneodmianyinstrumentówwłasnościowychiwierzycielskich.Naprzy-
kładakcjemożnapodzielićnazwykłeiuprzywilejowane.Rozróżnienietowiążesię
zazwyczajzdwiemakwestiami.Popierwsze,zmechanizmemgenerowaniadochodu
(sposobemwyznaczaniadywidendy)5.Podrugie,zinnymiprzypisanymiimprawami6.
Akcjemogąbyćtakżeusystematyzowanewedługróżnychinnychkryteriów7.
5Wprzypadkuakcjizwykłychwysokośćdywidendyjestbezpośredniofunkcjąwielkościwypracowa-
negoprzezemitentazyskuisposobujegopodziałuorazilościwyemitowanychakcji.Natomiastwprzypad-
kuakcjiuprzywilejowanychmożemymiećdoczynieniazróżnymirozwiązaniami.Naprzykładwniektórych
krajachgwarantujesięichwłaścicielomregularną,stałąpłatność,coupodabniateninstrumentdoobligacji.
Natomiastwedługpolskiegokodeksuspółekhandlowychuprzywilejowaniewzakresiedywidendyoznacza
możliwośćotrzymywaniadywidendyowyższejwartości.
6Uprzywilejowanieakcjimożenp.odnosićsiędoliczbygłosównawalnymzgromadzeniuspółki.
7Kryteriamitymimogąbyćzasadydokonywaniatransakcji(obrotu),wówczasakcjemogąbyć
podzielonenaimienneinaokaziciela,lubsposóbobjęcia,wówczasakcjemożnapodzielićnagotówkowe
(wydanezawkładypieniężne)iaportowe(wydanezawkładyniepieniężne).
