Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13.1.Zadaniapubliczneiśrodkiichrealizacji
21
społecznego,ajednocześnie–zgodniezzasadąsubsydiarności–kładzienaciskna
samodzielnośćorazautonomięjednostkiwtrosceowłasnybyt14.Wobszarzezadań
związanychzfunkcjamispołecznymipaństwa,subsydiarnośćograniczajegoaktywność
dotychsfer,wktórychinicjatywaspołecznajestniewystarczająca(Zgud1999,s.21).
Wartowtymmiejscuprzypomnieć,żegospodarkarynkowacharakteryzujesię
wysokąefektywnościąekonomiczną,alewywołujeszeregnegatywnychskutkówspo-
łecznych,np.bezrobocie,ubóstwo,bezdomność.Dotychczasowapraktykawskazuje,
żeanigospodarkaliberalna,anipaństwoopiekuńcze,anispołecznagospodarka
rynkowanieprowadządorozwiązaniatychproblemów.Dlategokażdepaństwomusi
podejmowaćdziałaniawkierunkułagodzeniatychproblemów,tzn.wykonywaćokreś-
lonezadaniaspołeczne.
Wtymkontekściemożnateżmówićoprzyszłymmodelueuropejskiejpolityki
społecznej.PaństwaczłonkowskieUniiEuropejskiejzcorazwiększymzaangażo-
waniemprzygotowująsiędopodejmowaniawspólnychdziałańwcelurozwiązy-
waniawymienionychwyżejproblemów.Możetooznaczać,żewprzyszłościzostanie
stworzonyponadnarodowymodelsprawowaniafunkcjispołecznychprzezpaństwo,
będącymieszankąnarodowychmodelipolitykispołecznej,uwzględniającydużezróż-
nicowaniewarunkówżyciaipracywposzczególnychpaństwachUnii.Takimodel
powinienuwzględniaćnastępującepriorytety:tworzeniemiejscpracyizwalczanie
bezrobocia,ograniczanieubóstwaimarginalizacjispołecznej,urzeczywistnienie
równościszansorazwzajemneuznawaniesystemówzabezpieczeniaspołecznego
(Głąbicka2006,s.283).
Jakpamiętamy,koniecznośćrealizacjispołecznychzadańpaństwa,wynikających
zprowadzonejpolitykispołecznej,niemacharakteruwpełniobiektywnego,jak
wprzypadkuzadańwynikającychzpublicznychfunkcjipaństwa.Wznacznieszerszym
zakresiemamytudoczynieniazmożliwością(lubkoniecznością)wyboruobszaru
iintensywnościaktywnościpaństwa.Tymbardziej,żeobserwowanewwielukrajach
procesykomercjalizacjiwdziedziniezaspokajaniapotrzebspołecznych,zdejmujące
zpaństwaszeregzadań,prowadządolepszegowykorzystaniapublicznychpieniędzy.
Skalaikierunektychprocesówsąuwarunkowanezałożeniamisystemowymipaństwa
wdziedziniepolitycznej,społecznejiekonomicznej(por.Denekiin.2000,s.38–39).
Ograniczanieliczbyzadańpaństwawdziedziniespołecznejstwarzaconajmniej
dwiemożliwościdziałania(wyboru):
•przeznaczeniezaoszczędzonychśrodkówpieniężnychnawykonanie(lubna
rozszerzeniezakresuwykonania)innychzadań,np.gospodarczych,
•zmniejszenieobciążeńfiskalnychzewzględuna,,wypadnięcie,,wydatków
związanychztymizadaniami(wwarunkachbrakukoniecznościdofinansowania
innychzadań).
Dlategowybórzakresuzadańpaństwa,,powinienbyćrozsądnymkompromi-
semmiędzywymaganiamiracjonalnejpolitykispołecznejidążeniemdoobniżania
14Zasadasubsydiarności(pomocniczości)opierasięnatakichwartościach,jak:wolnośćjednostki,
równośćszans,dobrowspólne(interesspołeczny).Szerzejnatentematpor.Subsydiarność(1996)oraz
Millon-Delsol(1995).
