Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
PODSTAWYTEORETYCZNESYSTEMU
OŚWIATY
1.1.Rolaifunkcjeoświatywspołeczeństwieigospodarce
NaprzestrzenilatfunkcjonowanieiorganizacjasystemuoświatywPolsce
kształtowałysiębardzoróżnieipodlegałylicznymprzeobrażeniomnaskutek
przeprowadzanychreform.Każdazreformszkolnychtozmiany,którestopniowo,
wciągudłuższegoczasu,obejmująwszystkieszkołyiwszystkichnauczycieli.
Wzderzeniuzpraktykąniekiedyokazujesię,żetewprowadzanezwielkimtru-
demzmianyniekorzystne.Dlarozumieniacałokształtuomawianychzagadnień
istotneznaczeniemawpierwszejkolejnościzdefiniowaniepodstawowychpojęć
związanychzproblematyką.
Pierwszymznichjesttermin„oświata”,któryrozumianyjestjakosystem
instytucji,pewienrodzajdziałalności,atakżejakostanświadomościspołeczeń-
stwa1.Genezyoświatynależyszukaćwepoceoświecenia.Według18-wiecznych
koncepcjioświecenieoznaczałodziałalnośćmającąumożliwićludzkościprzej-
ścienawyższypoziomrozwojuumysłowegoicywilizacyjnego.Ideeoświecenia
sprzyjałyszerzeniuoświaty,kształceniu,nauczaniu,pouczaniuczyteżinformo-
waniuoczymś,wtajemniczaniu.Termin„oświecenie”naoznaczenieszerzenia
oświaty,czyteżrozwijaniawłasnejosobowości,zostałprzyjętywnaucedzięki
rozpowszechniającejsięideologiioświeceniaprąduspołeczno-kulturalnego,
głoszącegopotęgęrozumu,wiaręwpostępiniezbędnośćoświaty(oświecenia
powszechnego).Wtedytom.in.wPolscewszczętodyskusjęnatematoświece-
niapowszechnegoitego,jakimabyćstanoświeceniaposzczególnychstanów
społecznych.OdXVIIIw.termintenużywanybywałzamienniez„edukacją”.
Dowodzątegotytułyznanychrozprawnaukowychgłównychprzedstawicielipol-
1J.Szczepański,Refleksjenadoświatą,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1974,s.7.