Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Konkluzje
zarównozpowszechnościączłonkostwawterytorialnychwspólnotachsamorządowych
(wszyscymieszkańcyzamieszkalinaokreślonymobszarze),jakiszerokim,wprzeci-
wieństwiedoinnychrodzajówsamorządu,zakresemzadańikompetencji.Wiążesię
takżezdługątradycjąitymsamymdoświadczeniemwdziałaniunarzeczwspólnot
mieszkańców.Niedziwizatem,żesamorządterytorialnystałsiępunktemodniesienia
dlainnychrodzajówsamorządu.Samorządten,niezależnieodtego,żestanowiważny,
wręczniezastąpionypodmiotsamodzielnegosprawowaniaadministracjipublicznej,
tostałsięnadtopodstawowąinstytucjąspołeczeństwaobywatelskiego.Jestszkołąde-
mokracji.Wrezultacietonietylesamorządczerpiezdemokratycznychpraktykwładz
rządowych,iletewładzemogąsięuczyćdemokracjiodsamorządu.Wniektórych
krajach(Szwajcaria)żadenpolityknieosiągniesukcesunaniwiecentralnej,niezdo-
bywszywcześniejdoświadczeńwdziałalnościsamorządowej.
8.Wyjściesamorząduterytorialnegopozatradycyjnieukształtowanefunkcje
udziałuwsprawowaniuadministracjipublicznejdoprowadziłodoniecoinnegoniż
jeszczedoniedawnapostrzeganiaistotytegosamorządu.Nasamorządterytorialny
corazczęściejpatrzysię,itozarównowpraktyce,jakiteorii,bardziejzperspekty-
wyjegofunkcjispołecznychniżperspektywytradycyjnejkonstrukcjiprawnejjako
korporacjimieszkańcówpowołanejdosamodzielnejrealizacjiczęściwykonawczych
funkcjipaństwa.Tozaśniepozostajebezwpływunapostrzeganiesamorządutery-
torialnegowwarunkachwspółczesnegopaństwajakoinstytucjiewoluującejwkie-
runkuintegralnejczęścispołeczeństwaobywatelskiego
71
.Iaczkolwiektrendtenjest
zrozumiałyiuzasadniony
72
,toprzesuwanaplandalszytradycyjnąkonstrukcję(in-
stytucjęprawną)samorząduterytorialnego,tworzącniebezpieczeństwopomniejszania
roliowejkonstrukcjiwwarunkachwspółczesności.Eksponowaniefunkcjisamorządu
wychodzącychpozazakreszdecentralizowanejnajegorzeczadministracjipublicznej,
mimożewpełnizrozumiałe,bojesttonowajakościowocechasamorząduterytorial-
nego,powinnozasadzaćsięnarozsądnychproporcjachpomiędzytym,coprzeważa-
jącewdziałalnościsamorządu,atymcouzupełniającewcałokształciejegofunkcji.
Pojawieniesięwkataloguzadańsamorząduterytorialnegonowychfunkcjizwiązanych
zdziałalnościąwychodzącąpozasprawowanieadministracjipublicznejwżadnymra-
zienieniweczygłównegocelusamorządu,ajużcałkowicieniezrozumialebrzmimyśl
opotrzebiebudowysamorząduwolnegoodformalizmuprawnego,odzwierciedla-
jącegojegospołecznycharakterbezkontekstuzwiązkuzpaństwem.Tegotypukon-
cepcjesamorządu,rozumianegojakotwórwyłączniespołeczny,nodformalizowany”,
towistociepropozycjaodejściaodsamorząduterytorialnegowznaczeniuprawnym
narzeczsamorząduwznaczeniupolitycznym,rozumianegojakokażdaformaudziału
społecznegowżyciupublicznym,aimwięcejtychform,tymlepiej(opiniowanie,
71
Zob.L.Kieres,Samorządterytorialnyjakoinstytucjaspołeczeństwaobywatelskiego,RPEiS2006/2,
s.171in.
72
SzerzejnatentematI.Lipowicz,SamorządterytorialnyXXIwieku,Warszawa2019.
ZYGMUNTNIEWIADOMSKI
57
