Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znaczeńzmysłowych.Zastosowanieścisłości,prostoty,przejrzystości
iprecyzjimatematycznejformuływrefleksjidramatologicznejinarrato-
logicznejokazałosięuprogulatpięćdziesiątychniezwykleinspirujące12.
SouriauzaraziłgeometriądramatycznąmiędzyinnymiPaulaGinestie-
ra,sprowokowałtakżepowstanieodległychoddramatustrukturalnych
figurnarracyjnychAlgirdasa-JulienaGreimasa,aonipowiedlizasobą
następnych.Służącepoznaniu,aleiestetyzacjiświata,obiektyistruk-
turymatematycznewpołowieXXwiekuzabrzmiałysilniewrefleksji
filozoficznej,estetycznej,językoznawczejczyliteraturoznawczej.
TezaSouriaudotyczącadwukluczowychformułprzestrzennych
teatru,wcześniejszaodjegokoncepcjisześciufunkcjidramatycznych,
ogłoszonazostałaprzezfilozofaw1948rokuwtrakciesesjipoświęco-
nejzwiązkommiędzyprzestrzeniąteatralnąadramaturgiąnaparyskiej
Sorbonie,by,jaksugerował,sprowokowaćdyskusjęnadkwestiąDuna-
ocznieniacałegoświata:światadzieła”13nasceniepoprzezrelacjeprze-
strzenne.Kwestiatanieprzestajebyćintrygująca,zwłaszczażepraktyka
teatralnanastępnychsześćdziesięciulatdopisaładokoncepcjiSouriau
własnykomentarz.Zweryfikowałatakżejegotwierdzeniadotycząceza-
równokubicznej,jakisferycznejpotencjiprzestrzeniteatralnych.Zmie-
rzyłasięzutopiąrodzącejsięwprzestrzenisferycznejwspólnotyiabso-
lutyzmemilustracyjnościpudła.
Kwestiętęchciałabymzatempodnieśćwmojejpracyitymsamym
wziąćudziałwsprowokowanejprzezSouriaudyskusjidotyczącejzwiąz-
kówkształtuprzestrzeniteatralnejzeświatemunaocznionymw(atak-
żedzięki)przedstawieniu.Proponujęspojrzenienasferycznąikubiczną
zasadękonstrukcjiprzestrzeniprzedewszystkimzperspektywyinsce-
nizacjiwspółtworzonychprzezwybitnegopolskiegoscenografaJerzego
JukaKowarskiego,którychswoistymznakiemrozpoznawczymwydaje
sięzarównopudłosześcianu,jakikula,nierzadkozresztąpojawiające
sięwświecieprzedstawionymrównieżwformiecytatuczymetafory
–ustawionenasceniealbozawieszonenaddziałającymiaktoramiiwi-
downią.Ponadto,właściweteatralnympracomKowarskiego,geometry-
zowanieprzestrzeni,zamiłowaniedoidealnychfigur–przejawiającesię
wobecnościnascenieiwidowni(pozasześcianemikulą)okręgu,kwa-
dratu,trójkąta,prostej,punktuczyteżzamknięcierytmówprzestrzeni
wjednej,stałejliczbie–czynipokrewnym,napoziomiewyboruiprefe-
12PoświęconatemuzagadnieniupracaE.Souriauzatytułowana200000sytuacji
dramatycznychukazałasięwParyżuw1950roku.Wkwestiitłumaczeniatytułuko-
rzystałamzsugestiiA.Kijowskiego(A.T.Kijowski:EtienneSouriau:oobrotachsfer
scenicznych.DDialog”1987,nr6).Por.woryginale:E.Souriau:LesDeuxCentMille
Situationsdramatiques.Paris1950.
13E.Souriau:Sześcianł,s.135.
12
