Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rencjijęzykaartystycznejkonceptualizacjiifilozoficznejspekulacji,jego
praktykowanieteatrufilozofowaniuSouriau.
Pojawianiesięwkolejnychepokachhistorycznych,atakżewspół-
czesnepreferowaniekubicznegobądźsferycznegomodeluteatruSouriau
wiązałzodpowiadającymmumodelemtwórczejumysłowości(autorów,
aktorów,widzów–możemyzapewnedodaćdotejgrupywspółtwór-
cówtakżescenografów),azarazemzwłaściwymkażdemuczłowiekowi
charakteremjegorelacjizeświatem.Identyfikowałówwybórzesposo-
bempojmowaniaprawdyoświecie–wemocjonalnymprzeżyciuiza-
angażowaniubądźpoprzezzdystansowanąobserwację.DTwierdził,że
człowiekowiwłaściwejestbyciewświecie–wobrębiekuli,lubbycie
naprzeciwświata,tojestpatrzenienabrakującąścianęsześcianu”14.Te-
atrstworzonyzgodniezzasadąkubicznąma,zdaniemSouriau,trzy
znamiennewyznaczniki:
–realizmprzedstawionegowewnątrzsześcianuświata;
–ukierunkowanie,czyliotwarciewyłączniejednegobokuizwróce-
niegonawidza;
–orazdanązgóry,krępującąarchitekturę,narzucającąsięwszyst-
kimdziałaniompodjętymwewnątrzpudłasceny.
Teatrzorganizowanyzgodniezzasadąsferycznącharakteryzuje
brak:sceny,widowni,dekoracji,kulis,granicprzestrzeni,atakżegro-
madzeniesięaktorówiwidzówrazem,wokół,jakjużniematema-
tycznietłumaczyłfilozof,Dtegoośrodka,wktórymmocniejniżgdzie
indziejwibrujeipulsujehistoriaożywiającaświatdzieła”15.Napozór
modeleSouriauznajdująpełnąegzemplifikacjęwteatrzeosceniepu-
dełkowej(sześcian)iamfiteatralnej,arenowej(kula).Napozór.Nanie-
oczywistośćtejegzemplifikacjiwpudleiareniezwracałuwagęAndrzej
TadeuszKijowski,piszącwkomentarzudopolskiegotłumaczeniawy-
kładuSouriau,opublikowanegow1987rokunałamachDDialogu”,że
Dsąonetylkomodelu»kubicznego«i»sferycznego«najbardziejskon-
wencjonalizowanymiprzykładami”16.Souriauzdawałsobieoczywiście
sprawęztego,żewyspekulowaneprzezniegodwakluczowemodele
sztukiteatruwstanieczystymwłaściwieniewystępują.Sąnieosiągalne.
DawidWiles,komentującteorięSouriauwswejKrótkiejhistoriiprze-
strzeniteatralnych,zwracałuwagęnaukrytąsferycznośćopierającego
sięnazasadziesześcianuthèâtreàl’italienne–dominującejprzestrzeni
weuropejskimteatrzeodXVIIdoXIXwieku.Upatrywałjejwamfi-
teatralnieukształtowanejwidowniwzorowanejnateatrzeantycznym.
14D.Wiles:Krótkahistoriaprzestrzeniteatralnych.Przeł.Ł.Zaremba.Warszawa
2012,s.222.
15E.Souriau:Sześcianł,s.138.
16A.T.Kijowski:EtienneSouriauł,s.143.
13
