Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Szkołasegregacjenierówności
Głównyproblemmetodologiczny,przedktórymstaję,nazywasięendogeniczność.En-
dogenicznośćoznaczapozornyzwiązekmiędzyzmiennyminiezależnymiazmiennymi
zależnymi,wynikającyzeskorelowaniatychzmiennychzcechaminieuwzględnionymi
wmodeluwyjaśniającym.Inaczejmówiąc,zmiennepominiętewmodelumogąbyćfak-
tycznąprzyczynąobserwowanejzależności,aprzeztooszacowaniasiłyzwiązkumogą
byćnietrafne(Lee2005).Jesttoproblem,naktórynapotykakażdybadaczzjawisk
społecznychniedającychsięeksplorowaćzapomocąeksperymentu,alewprzypadku
badańedukacyjnychjestonszczególnieważnyitrudnydorozwiązania.
Podstawowepojęciaiichteoretycznykontekst
Zanimprzystąpimydozmagańzempirycznąmaterią,należyprzygotowaćnarzę-
dziaanalizy.Ograniczymysięwtychprzygotowaniachdoniezbędnegominimum.Zde-
niujemykluczowedlaanalizempirycznychpojęcia,wskażemyrównieżnaichszerszy
teoretycznykontekst.Należyjednakwyraźnieuprzedzićczytelnika,żenieznajdzietu
wyczerpującegoprzegląduwszystkichteoriiimożliwychujęćproblemunierówności
społecznychwedukacji.
Zpewnościązabraknieexpliciteartykułowanejperspektywyetycznej.Aksjologicz-
neaspektyproblemunierównościspołecznychwoświaciesąniezwykleistotne,być
możenajistotniejsze.Jednakichanalizawykraczapozaramyilościowychstudiówedu-
kacyjnych.Implicitespojrzenieetycznenaproblemynierównościspołecznychweduka-
cjibędziecałyczastowarzyszyćwykonywanymanalizomiinterpretacjiichwyników.
Perspektywabiologicznabędziereprezentowanaprzezproblemodziedziczalności
inteligencjiogólnej.Psychologicznewyjaśnienianierównościedukacyjnychzostaną
tylkowspomniane.Najpełniejbędzieobecnaperspektywasocjologiczna,szczególnie
wswejstrukturalno-funkcjonalnejodmianie.
Międzypokoleniowaruchliwośćspołecznaanierówności
społecznewedukacji
WpracySocialMobilityP.A.Sorokinnapisał:Ukanałycyrkulacjipionowejistnieją
wkażdymuwarstwionymspołeczeństwieisąrównieniezbędne,jakkanały,którymikrąży
krewworganizmie”(za:Marshall2005).Organicystycznametaforaklasykabadańnad
międzypokoleniowąruchliwościąspołecznąwskazujenawagęUodświeżającej”alokacji
jednostekwstrukturzespołecznej.Współczesnespołeczeństwaniemogązadowolić
siętradycyjnymimechanizmamidziedziczeniapozycjispołecznej,musząstworzyćbar-
dziejracjonalnemechanizmyspołecznejalokacji.ZdaniemSorokina,najważniejszym
kanałemmiędzypokoleniowejruchliwościspołecznejwinnabyćedukacja.
Choćzperspektywylatjesteśmyświadomiograniczeńpodejściaprezentowanego
przezSorokina,arozwijanegopóźniejwramachteoriistrukturalno-funkcjonalnych,
towdalszymciąguproblematykanierównościspołecznychwedukacjiznajdujeswój
niezwykleowocnykontekstwteoriachmiędzypokoleniowejruchliwościspołecznej.
KlasycznymodelBlaua-Duncana(1967)opisujekolejnefazyosiąganiaprzezjednostkę