Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Szkołazawszezajmowałainadalzajmujedominującąpozycjęwśród
instytucjiiplacówekprowadzącychplanowąisystematycznądziałalność
oświatowo-wychowawczą.Działosiętakniezależnieodtego,żezmieniały
sięstawianeprzedniąceleorazwyznaczanefunkcje,podobniezresztąjak
wypowiadaneoniejopinie.
Początkówszkołyjakoinstytucjitrudniącejsięnauczaniem,najpierw
tylkodzieciimłodzieży,apóźniejrównieżludzidorosłych,doszukująsię
historycyjużwobrzędachinicjacji,nazywanychteżwtajemniczeniem.
Nieprzypadkowookreślasiętewłaśnieobrzędymianem„szkołyleśnej”,
którastanowiłagłównąinstytucjęedukacyjnąspołeczeństwapierwotnego.
Naukawtejszkolenietrwaładługo.Charakterdługotrwałego,planowego
isystematycznegoprocesuzyskaładopiero–gdyonaszkrągcywilizacyjny
chodzi–wstarożytnejGrecji,gdziepowstałypierwszeszkołypaństwowe
(Sparta)iprywatne(Ateny).Cechąszczególnątychszkółbyłindywidualny
trybnauczania.Wcesarstwierzymskimmamyjużdoczynieniaze
szkołamielementarnymi,gramatycznymiiretorycznymitypupublicznego.
Średniowieczewytworzyłonowyrodzajszkoły–uniwersytet,areformacja
ikontrreformacjaprzyczyniłysiędorozwoju,obokszkółparafialnych,
takżegimnazjówikolegiów.Wtymteżczasiepowstałsystemklasowo-
-lekcyjnegonauczania–doczegowalnieprzyczynilisięJohannSturmoraz
JanAmosKomeński–dodziśstosowanywswoichgłównychzarysachw
szkolnictwiecałegoniemalświata.WiekXVIIIprzyniósłrozkwitszkół
stanowych,zwłaszczarycerskich,orazpierwszepróbybudowania
narodowychsystemówedukacji.Przykłademtychpróbbyładziałalność
KomisjiEdukacjiNarodowejwPolsceorazprojektyreformedukacyjnych
opracowywaneweFrancjiprzezLaChalotais.WstuleciuXIXznaczne
postępypoczyniłprocessekularyzacjioświaty,nastąpiłarozbudowa
kształceniaobowiązkowego,zróżnicowanoszkolnictwośrednie,zreformo-
wanoszkoływyższe,czegowyrazembyłoutrwaleniesiętrzechjego
modeli,amianowiciepruskiego,francuskiegoiangielskiego,słowem–
ukształtowanopodstawyzinstytucjonalizowanegoszkolnictwa,wtym
szkolnictwawyższego,któretoszkolnictwozwykłosięobecnienazywać
„współczesnym”.
7
