Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Kostkiewicz,A.Domagała-Kręcioch,M.J.Szymański(red.nauk.),Szkoławyższawtokuzmian,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-895-0,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
22––Nowaustawazdnia18marca2011rokuwodbiorześrodowiskaakademickiego––
sięnimbezobcegokierownictwa.Sapereaude!Miejodwagęposługiwaćsięswym
własnymrozumemtakotobrzmihasłoOświecenia.Lenistwoitchórzostwoto
przyczyny,dlaktórychtakwielkaczęśćludzi,mimowyzwoleniaichprzeznaturę
zobcegokierownictwa[…]pozostajechętnieniepełnoletnimiprzezcałeswojeży-
cie.Tesameprzyczynysprawiają,żeinnimogątakłatwonarzucićsięimjakoopie-
kunowie.Tobardzowygodnebyćniepełnoletnim.Jeśliposiadamksiążkę,która
zastępujemirozum,opiekunaduchowego,któryzamiastmnieposiadasumienie,
lekarza,któryzamiastmnieustalamojądietęitd.,itd.niemuszęsamonicsię
troszczyć3.
„Pójdź,dziecię!jacięuczyćkażę!”tozkoleiostatniastrofawierszaMariiKo-
nopnickiejPrzedsądem4:
NiechżewasChrystusgłosmówiłrozsądzi,
Ktowięcejwinien:czytennieświadomy,
Codroginieznaiwciemnościachbłądzi,
Czywy,cogrubespisujecietomy
Karnejustawy,aniedbacieoto,
Byuczyćdziecię,którejestsierotą?…
NiechżewasChrystussądzi!
Leczkrzyżczarny
Stałnieruchomyicichynastole,
Jakomilczącewobecłezołtarze…
Asędziapowstałiszedł,gdziepacholę
Bladeczekałonawyroksurowy,
Idotknąłrękąjegopłowejgłowy,
Irzekł:„Pójdź,dziecię!jacięuczyćkażę!”5
Dwastaretekstyirównocześniedwaróżnezałożeniakształceniatowarzyszą
odpewnegoczasuprzygodomkoncepcjiprzygotowaniaintelektualnegoprzy-
szłychgeneracji6.Zjednejstronymamydoczynieniazinicjatywąpobudzającą
dosamodzielnościtwórczej„oświeconego”wmiędzyczasiespołeczeństwa,
3Por.odpowiedźI.Kantaz30września1784,opublikowanąwgrudniowymnumerze„Ber-
linischeMonatsschrift”(I.Kant,BeantwortungderFrage:WasistAufklärung?,„Berlinische
Monatschrift”1784,2,s.481–494)orazprzedruk:I.Kant,WasistAufklärung?:Tesen,Defi-
nitionen,Dokumente,hrsg.E.vonBahr,Reclam,Stuttgart1974,s.9–17;por.równieżwersję
udostępnionąwsiecipodadresem:http://www.digbib.org/Immanuel_Kant_1724/Was_ist_
Aufklaerung[datadostępu:17.07.2011]itłumaczeniepolskie:I.Kant,CotojestOświecenie
[w:]T.J.Kroński,Kant,WiedzaPowszechna,Warszawa1966,s.164–173.
4M.Konopnicka,Poezye:seryapierwsza,GebethneriWolff,Warszawa1888,s.182–185.
5Tamże,s.185.
6Natematwspółczesnejroliuniwersytetuijegoposzczególnychmodelinp.M.H.Kowalewicz,
Ideauniversitaspomiędzyprzeszłościąaprzyszłością[w:]Studentnawspółczesnymuniwersy-
tecieideałyicodzienność,red.D.Pauluk,Impuls,Kraków2010,s.13–60.