Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nowewyzwanieluddysty
15
powodemkontynuacjiprojektujestjednakto,żeprojektnabrałjużtempa,apierwszytest
atomowy,Trinity,byłjużblisko.
Znanyjestfakt,żeprzygotowująctenpierwszytestatomowy,fizycyprzeanalizowali
wielemożliwych,potencjalnychzagrożeń,któremogłyzniegowyniknąć.Początkowonie-
pokojącebyłoto,żewedługobliczeńEdwardaTelleraeksplozjaatomowamożepodpalić
atmosferę.Zrewidowaneobliczeniasugerowały,żeszansanazniszczenieświatajestrzędu
trzynamilion.WpóźniejszymterminieTellerstwierdził,żebyłwstaniecałkowicieodrzucić
perspektywęzapłonuatmosferycznego.Oppenheimerbyłjednakwystarczającozaniepokojo-
nywynikiemTrinity,żezorganizowałewentualnąewakuacjępołudniowo-zachodniejczęści
stanuNowyMeksyk.Oczywiścieistniałowyraźneniebezpieczeństworozpoczęcianuklear-
negowyściguzbrojeń.
WciągumiesiącaodpierwszegoudanegotestudwiebombyatomowezniszczyłyHiroszi-
męiNagasaki.Niektórzynaukowcysugerowali,żebombazostaniepoprostuzademonstro-
wana,aniezostaniezrzuconanajapońskiemiasta,twierdząc,żeznaczniezwiększytoszanse
nakontrolęzbrojeńpowojnie,jednakbezskutecznie.PonieważtragediaPearlHarbourbyła
wciążświeżawumysłachAmerykanów,prezydentowiTrumanowibyłobybardzotrudno
tylkozademonstrowaćnowąbroń,zamiastwykorzystaćjądoszybkiegozakończeniawojny
iuratowaniaistnień,któremogłybyćstraconepodczasinwazjinaJaponię.Jednaknadrzędna
prawdabyłaprawdopodobniebardzoprosta,jakpowiedziałpóźniejfizykFreemanDyson:
nPowodem,dlaktóregobombazostałazrzucona,byłoto,żeniktniemiałodwagianidaleko-
wzroczności,bypowiedzieć«nie»”.
Ważnejest,abyzdaćsobiesprawęztego,jakwstrząśnięcibylifizycypobombardowaniu
Hiroszimy6sierpnia1945roku.Opisująoniszeregswoichemocji:najpierwpoczuciespeł-
nienia,żebombazadziałała,potemprzerażenietym,iluludzizostałozabitych,anastępnie
przekonująceuczucie,żewżadnymwypadkunienależyzrzucaćkolejnejbomby.Jednakże,
zrzuconokolejnąbombęnaNagasaki,zaledwietrzydnipobombardowaniuHiroszimy.
Wlistopadzie1945roku,trzymiesiącepozrzuceniubombatomowych,Oppenheimersta-
nowczopoparłstanowiskonaukowe,mówiąc:nNiemożnabyćnaukowcem,jeśliniewierzy
się,żewiedzaoświecieimożliwości,jakieonadaje,jestrzeczą,któramaistotnąwartość
dlaludzkości,ijestwykorzystywanadorozpowszechnianiawiedzy,ijestsięgotówponieść
konsekwencje”.JaknapisałRichardRhodeswswojejostatniejksiążce:Wizjetechnologii,
OppenheimerwrazzinnymipracowałnadraportemAchesona-Lilienthala,wktórymnapisał,
żenznalazłsposóbnazapobieganietajnemuwyścigowizbrojeńnuklearnychbezuciekania
siędouzbrojonegorząduświatowego”.Zasugerowanorezygnacjęzpracynadbroniąjądro-
wąprzezpaństwanarodowenarzeczagencjimiędzynarodowej.
PropozycjatadoprowadziładopowstaniaPlanuBarucha,któryzostałprzedłożonyOrga-
nizacjiNarodówZjednoczonychwczerwcu1946roku.Planniezostałjednaknigdyprzyjęty,
byćmożedlatego,że,jaksugerujeRhodes,BernardBaruchnnalegałnaobciążenieplanu
konwencjonalnymisankcjami”,conieuchronniegozaprzepaściło,pomimożenprawiena
pewnozostałbyodrzuconyprzezstalinowskąRosję”.Innewysiłkimającenacelupromo-
wanierozsądnychkrokówwkierunkuinternacjonalizacjienergetykijądrowejizapobiegania
wyścigowizbrojeńspełzłynaniczymwwynikupolitykiUSA,brakuzaufaniawewnętrzne-
goalbobrakuzaufaniazestronySowietów.Możliwośćuniknięciawyściguzbrojeńzostała
utraconabardzoszybko.
Dwalatapóźniej,w1948roku,Oppenheimerosiągnąłkolejnyetapwswoimmyśleniu,mó-
wiąc:nWjakimśprymitywnymsensie,któregoniemożeusprawiedliwićżadnawulgarność,
brakhumoru,żadnaprzesada,fizycyznajągrzechijesttowiedza,którejniemogąstracić”.
