Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wmowiepotocznejnaogółnieodróżniasięwyraźniealternatywyrozłącznej
odzwykłej.Pragnącwyraźniejzaznaczyć,żechodzioalternatywęrozłączną,
używasięzwrotuDalboś,alboś”.
por.Talternatywa,Tspójnikiprawdziwościowe.
ALUZJA
(łac.allusio-igranie,żartowanie)mówienieojakiejśrzeczy,osobie,sytuacjiitd.
bezwyraźnego,jednoznacznegoprzywoływaniajejnazwy,głównienadrodze
gryskojarzeń,niedopowiedzeń,użyciaTimplikaturitp.Aluzyjnośćwypowie-
dzisygnalizowanajestzapomocąśrodkówzwracającychuwagęodbiorcyna
dodatkowysensużytychprzeznadawcęsformułowań;jejpoprawneodczytanie
wymagadostatecznejwiedzynaporuszanywwypowiedzitematizarazemwięk-
szejlubmniejszejdomyślnościodbiorcy.
Stosowaniealuzjiwargumentacjimotywowanebywapotrzebązwrócenia
uwagiodbiorcynafakty,októrychmówieniewprostzjakichśpowodówjest
niewłaściwelubniecelowe,alboteżchęciąwskazaniajakichśfaktówwsposób
niezobowiązującydlamówiącego:użyciesformułowaniaaluzyjnegodajemożli-
wośćpóźniejszegowycofaniasięzzawartychwnimtwierdzeń.Stosowanabywa
wceluominięciacenzury.Aluzjamożesłużyćdoselektywnegoprzekazywania
informacjitylkotejczęściaudytorium,któraposiadawystarczającądojejroz-
szyfrowaniawiedzę.Częstoumożliwiaciętą,ironicznąripostę,mawydźwięk
humorystyczny,możeteżbyćzawoalowanągroźbą.Wniektórychprzypadkach
użyciealuzjiprzezmówcępozwalanauwidocznienie,uwydatnieniewiążącejgo
zaudytoriumwspólnoty(emocjonalnej,kulturowej,intelektualnejitd.).
PRZYKŁAD1
PanprofesorDudzińskiuważa,żepięknekobietypowinnywysługiwaćsięspołeczeństwu,
rozmnażającsię.Zpewnościąnieobrazisięzaopinię,żegłupiiograniczenimężczyźni-
wręczprzeciwnie.
PRZYKŁAD2
Zprzykrościąstwierdzam,żekompetencjeekonomiczneministraKostkosąrównezero.
dorozpoznaniaaluzjikoniecznajestwiedza,żeministerKostkomawkołach
opozycyjnychzłośliwypseudonimDZero”.
PRZYKŁAD3
Chętniebympowiedział,cosądzęodokonaniachdyrektoraBiegańskiego,ale-będęszczery
-bardzocenięsobiemiejscepracywtejfirmie.
28
ALUZJA
