Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Analizaieksploatacjaargumentu
Zapoznaniesięzargumentemuruchamiaprocesmyślowy,wtrakciektórego
odbiorcakontroluje,czyakceptowaneprzezniegoregułyuznawaniapoglądów
pozwalająnaprzyjęciezokreślonąpewnościąkonkluzjiargumentu.Podsta-
wowymikwestiamisą:poprawnośćmaterialnaargumentu,czyliakceptowalność
użytychwnimprzesłanek(por.Tbłądmaterialny),atakżezwiązekprzesłanek
zkonkluzją,awięcstopień,wjakimprzesłankiuprawdopodobniająkonklu-
zję.Znajprostszymprzypadkiemmamydoczynieniawtedy,gdyzprzesłanek
prawdziwychargumentuwynikalogicznie(por.Twynikanie)jegokonkluzjaT,
narzeczktórejargumentowano.WtedyuznaniezdaniaTmożeodbyćsięna
podstawieTwnioskowaniadedukcyjnego,któregowłaściwościgwarantują,żeT
jestprawdziwe.Podobniedziejesięwprzypadku,gdyzprzedstawionychprze-
słanekP
1,P
2,ś,P
nniewynikawprawdzielogiczniezdanieT,jednakpouzupeł-
nieniutychprzesłanekojakieśzdaniaQ
1,Q
2,ś,Q
mmożliwejestdedukcyjne
wywnioskowanieTzezdańP
1,P
2,ś,P
n,Q
1,Q
2,ś,Q
m(por.Tentymemat).
Powstajewtedyargumentdedukcyjnywświetlewskazanychprzesłanekdodat-
kowychQ
1,Q
2,ś,Q
m.Jeśliwszystkiezestawioneprzesłankisąprawdziwe,to
Tjestrównieżprawdą.
Jeślizprzesłanekwynikakonkluzja,aleprzesłankimająjedyniestatusakcep-
towalnych,powstajesytuacjaomówionawhaśleTwnioskowaniededukcyjne,
kiedytokonkluzjaniemożebyćuznanazaprawdziwą,aconajwyżejakcepto-
walną.Najczęściejnapotykamywpraktyceargumenty,wktórychkonkluzjanie
wynikazprzesłanek,leczktóretylkoczęściowo-nawetpouwzględnieniuwie-
dzyodbiorcy-uprawdopodobniająkonkluzję.Argumentytakieodwołująsiędo
różnegotypuwnioskowańniededukcyjnych(por.Twnioskowanie,Tindukcja).
Naturazwiązkumiędzyprzesłankamiakonkluzjąargumentuczęstonieda
sięodzwierciedlićklarownymwnioskowaniem,wktórympoprostuprzecho-
dzisięoduznaniaprzesłanekdouznaniakonkluzji.Wtypowymprzypadku
odbiorcamatrudnościwustaleniuwiarygodnościprzesłanekorazstopnia,
wjakimwspierająonekonkluzję.Wprocesocenyargumentuwłączonajest
konfrontacjajegotreści(równieżkonkluzji)zpozostałąwiedzą,przekonaniami,
wyznawanymiwartościamiiTpostawamiodbiorcy.Dokonujesiętowtrakcie
skomplikowanegoiwznacznejczęścinieświadomegoprocesu,częstopozo-
stającegopodsilnymwpływemrozmaitychmechanizmówpsychologicznych
(por.Tperswazja,Tdysonanspoznawczy),ispecyficznegosposobuprzeżywania
argumentacyjnychtreści.
Odbiorcaargumentumożewróżnysposóbeksploatowaćargument,toznaczy
wykorzystaćgodoocenywłasnegostanuprzekonańipodjęciaewentualnych
decyzjiojegozmianie.Przykładowesposobyeksploatacjiargumentuprzez
odbiorcę,to:
ARGUMENT
65
