Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Państwoispołeczeństwowdobiemasowychmigracji–kilkauwagteoretycznych
29
wersalnymmodeluspołeczeństwawielokulturowego,bowiemkażdespołeczeństwo
maswojąhistorięiswójniepowtarzalnyskład.Dlatego,zdaniemtegokanadyjskiego
filozofa,spoglądającnawspółczesnekraje(zwłaszczateobogatejtradycjiimigra-
cyjnej),będziemymielidoczynieniazwielomawariantamiwspółwystępowania
wobrębiejednejprzestrzenispołecznejgrupkulturowych(etnicznych,rasowych,
religijnych,językowych,mniejszościseksualnychitp.).Wtakskonstruowanychspo-
łeczeństwachniewszystkiegrupymogąstanowićtrzon,atymsamymwyznaczać
głównynurtintegracyjnywielokulturowegospołeczeństwa.Prawotowodniesieniu
dosobiebliskiego,kanadyjskiegootoczeniaKymlickarezerwujedlatrzechgruptzw.
narodowych:Québécois,ludnościrdzennejorazgrupyanglosaskiej.Onebowiem,
jakonajstarsze,tworzątzw.narodowąformęrelacjiwielokulturowych(narodowy
poziomwielokulturowości,tzw.narodowawielokulturowość).Uzupełnieniemtego
układusągrupyimigranckie(imigranckipoziomwielokulturowości,tzw.wieloet-
nicznawielokulturowość)42.Takierozróżnienieeksponujewartości,wokółktórych
kanadyjskiewielokulturowespołeczeństwopowinnosięintegrować,przyjednoczes-
nymzachowaniuszacunkuiuznaniudlainnychkultur.Szacunekiuznaniemiały-
bybyćwyrażaneprzezkonkretnedziałaniawpisanewpolitykęwielokulturowości
(multikulturalizmu)obejmującąmiędzyinnymigwarancjęreprezentacjigrupmniej-
szościowychwewładzachustawodawczych,edukacjękulturowąuwzględniającą
programyzapobiegającegenerowaniupostawiprzekonańrasistowskichczyfinanso-
wewspieraniekulturetnicznychprzezdotowaniefestiwalietnicznychiprogramów
studiówetnicznych43.
Takskonstruowanyirealizowany„multikulturalizm”umożliwiaintegracjęwe-
wnętrzniezróżnicowanegospołeczeństwa.Państwowtymprocesieodgrywagłówną
rolępoprzezusankcjonowaniestosownychrozwiązań.Kulturyzatem,niepodziela-
jąctakichsamychwartości,potrzebująwspólnejinstytucji,wramachktórejmogłyby
współistnieć.Tą„godzącą”,lubinaczej–integrującą,instytucjąjestpaństwo.
Jakkolwiekideauznaniawszystkichkulturwystępującychwobrębiejednego
bytuspołecznegowydajesięzasadna,to–wpisanawramypolitykiwielokulturowo-
ści–rodziniemałeproblemy.ZdaniemKymlickipolitykatamożeprzybieraćzarów-
nopostępową,jakiuwstecznionąformę44.Ostatniazwymienionychjestmożliwa
42Zob.M.Kijewska-Trembecka,Kanadyjskawielokulturowośćprzełomuwieków...,op.cit.,s.157.
43
Zbiórdziałańwpisanychwpolitykękulturowościpowinienbyć–zdaniemKymlicki–uzupełniony
takżeo:akcjęafirmacyjnąpolegającąnauprzywilejowaniumniejszościwróżnegorodzajuprocedurach
kwalifikacyjnych,zrewidowaniuprogramównauczaniahistoriiiliteratury,respektowaniuświątwharmo-
nogramiepracy,respektowaniuubioruwynikającegozuwarunkowańkulturymniejszościowej,stworzeniu
procedurochronnychzabezpieczającychprzednieprzychylnymikomentarzamizawierającymielementy
rasistowskie;edukacjękulturowądlasłużbpublicznych,zwłaszczapolicjiisłużbyzdrowia;regulacje
dotyczące(zwalczania)stereotypówwmediach;edukacjęosóbniemającychżadnegowykształcenia,
azwłaszczaonaukęczytaniaipisaniaskierowanądoimigrantów(wpierwszejkolejnościnaukajęzyka
ojczystego);edukacjędzieciprowadzonąwdwujęzykach,etnicznymiurzędowym,orazedukacjęspe-
cjalnądlauczniówwymagającychdodatkowegowsparcia;zob.W.Kymlicka,FindingOurWay,op.cit.,
s.42;A.Szahaj,Epluribusunum?,op.cit.,s.33;szerzejnatematwielokulturowości,jejformorazetapów
ewolucjiW.KymlickapiszewdzielezatytułowanymWspółczesnafilozofiapolityczna,Warszawa2009,
rozdziałVIII:Wielokulturowość,s.389–452.
44W.Kymlicka,Współczesnafilozofiapolityczna,op.cit.,s.442.
