Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zarazPOWOjnIe…
·
25
OwyjątkowościCzarnejpiosenkinatleinnychtomówodnoszą-
cychsiędoczasuwojnyprzekonywałaPaulinaMałochleb,wskazu-
jącinaznanezpóźniejszychtomówstrategieSzymborskiej,inajej
poszukiwania:
Najnowszy,alezarazeminajstarszytomSzymborskiejujawniajejpo-
szukiwanietożsamości,budowęwłasnejdykcji,próbowaniewłasnego
stylu,alewrównymstopniuzmaganiesięzepoką,ideologiąihistorią,
którebynajmniejnieułatwiałyjejpisania.Widaćtumłodą,błądzącą
poetkę,wypróbowującąróżnetonacje,alejestteżtuSzymborska,jaką
znamy-dystansującasięwobectego,couniwersalne,poszukująca
własnejdrogi,dostrzegającaróżnezjawiskaodpodszewki.Bonawet
gdySzymborskapiszeodoświadczeniuwojny,torobitoinaczejniż
inniprzedstawicielejejpokolenia5
Byćmożeto,coinnowacyjnewjejwczesnychwierszach,dałobysię
określićzapomocątrzechkategorii:codzienność,cielesnośćirelacyj-
ność.PojawiająsięonewtekstachSzymborskiejwróżnymnatężeniu
iwzmiennymukładzie,jednaktowłaśnieonepozwalają„odzyskać”
juwenilnytomizaproponowaćopispostawymłodejpoetki,którapo
1945rokunietylkorozpoczynałaposzukiwaniawłasnegoniepodra-
bialnegostylu,lecztakżetestowałaróżnesposobypisaniaowojnie.
Wpowiązaniuzwyczuleniemnakrzywdęinnychwykorzystywane
przezniąodpoczątkustrategiedałyefektynatyledobre,żerozwijała
jewpóźniejszejtwórczości.
WśródwymienianychatutówCzarnejpiosenkinależywymienić
jeszczedwa:autorkaStupociechukazaładługofalowywpływwojny
nacywilówpozostającychzdalaodfrontu(kobiecaperspektywa
prezentowanawtomieokażesiębezprecedensowanatlemęskich
zapisów)izgłosiłaswójsprzeciwwobecpatriotyzmuopartegona
rozlewiekrwiiheroizmie.
OznaczeniuCzarnejpiosenkidecydujądatypowstaniatomuipu-
blikacjiposzczególnychtekstóworazprzyjęteprzezpoetkęstrategie.
Opublikowaniezbioruumożliwiaprześledzenieartystycznychwybo-
rówSzymborskiejiuświadamiaskalęnowatorstwa,jakieprezentuje
5P.Małochleb,„Światpobajcejestsiny”,czyliSzymborskapowojnie,w:Widnokręgi
literatury-wielogłosykrytyki:praceofarowaneProfesorTeresieWalas,red.T.Kunz,
A.Łebkowska,R.Nycz,M.Popiel,Kraków2015,s.388.
