Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
·
andrzejjuCHnIeWICz
trzydzieścipięćtekstówprzygotowanychpodwzględemgraficznym
wsposóbniepozostawiającywątpliwościcodozasadnościwłączenia
Czarnejpiosenkidowciążrozrastającejsięlistyjejksiążek6.Nowator-
stwoniezawszedotyczyjęzyka,zaskakującychzestawień,nieoczy-
wistychchwytówsprawiających,żepoetkamogłabyzostaćokreślona
radykalnąawangardystką.WCzarnejpiosence(podobniejakwtomach
opublikowanychwcześniej)owieleważniejszyokazujesiękoncept
itoondeterminujewybórstylistyki,gatunkuitd.Wtomiejuweniliów
widaćwyraźnie,żezderzająsięzesobądwietendencje:awangardowa
itradycyjna.PierwszajestkonsekwencjąpoznaniaidiomuPrzybosia,
drugaświadczyoprzyswojeniupoezjidwudziestoleciamiędzywojen-
nego.WtomachpublikowanychpopowtórnymdebiucieSzymborska
jasnookreśliswójstosunekdoeksperymentówiszokowaniaczy-
telników;cechąnajważniejsząjejpoezjipozostaniekomunikatyw-
ność.Inwencyjneprzekazywanieemocjiinastrojówrównieżokaże
sięniezbywalnączęściąjejwarsztatu,jednakwierszezpóźniejszego
okresutwórczościbędąznaczniebardziejzachowawczeinastawione
naczytelnośćprzekazu,anie-naprzykład-inwencyjnośćmetafor.
Czarnapiosenkapozwalazrozumieć,jakzmieniałsięiewoluował
idiomautorkiKońcaipoczątku,orazdostrzeczalążkistrategiidobrze
znanychzpóźniejszychzbiorówpoetyckich7.Owyraźnychpowią-
zaniachmiędzywczesnymiwierszamiatekstamizpóźniejszychlat
piszeJacekBrzozowski.ZestawiaonSzukającsłowazWieczoremau‑
torskimiTremą8.Ogeneziedebiutuwiadomocałkiemsporo9,jednak
samsposóbopracowaniatematutytułowego„szukaniasłowa”jest
zdaniembadaczakluczowyzewzględunapowracającewpóźniejszej
poezjiwariantywierszyoistociepisarskiejprofesji.
6Listępublikacjimającychcharakterosobnychtomówzamknąłw2012rokutom
Wystarczy,wktórymprzedstawionyzostałprocestwórczySzymborskiej;czytelnik
możezobaczyć,jakprzebiegaładrogaodpowstanianotatkidoostatecznejwersji
tekstu.W2014rokuukazałasięCzarnapiosenka,aw2023roku-zokazjistulecia
urodzinpoetki-Wierszewszystkie.
7Oniektórych„echach”CzarnejpiosenkiwpóźniejszejtwórczościWisławySzym-
borskiejpiszeAgnieszkaDauksza.Zob.eadem,„Posłuchaj,jakmiprędkobijetwoje
serce”…,s.70-72.
8J.Brzozowski,OdwóchwieczorachautorskichWisławySzymborskiej,„ActaUni-
versitatisLodziensis.FoliaLitterariaPolonica”1998,nr1,s.127-138.
9A.Bikont,J.Szczęsna,Pamiątkowerupiecie.BiografaWisławySzymborskiej,
SIWZnak,Kraków2012,s.75.
