Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Wprowadzenie
odkształceńplastycznychmogącychintensyfikowaćwielezjawiskwstrefiekontak-
tu.Wporównaniuzkonwencjonalnymiwęzłamikinematycznymimaszynwpro-
cesachkształtowaniablachzzałożeniawytrzymałośćmateriałujednegoelementu
paryciernej(narzędzia)jestznaczniewiększaniżwytrzymałośćelementuwspół-
pracującego-kształtowanegomateriału,którydoznajeintencjonalnychodkształ-
ceńplastycznych.Początkowatopografiapowierzchniblachypodwpływemdużych
odkształceńpodlegaciągłejewolucjiwtrakcieprocesuobróbki.Zużyciebędące
efektemmechanicznegooddziaływaniatrącychmateriałówjestzjawiskiemutrud-
niającymuzyskanieelementówozałożonejjakościpowierzchni.Tarcienierozer-
walniewiążesięzprzeróbkąplastycznąmetali,azjawiskaznimzwiązanesąnie-
odwracalne.Technologmadodyspozycjiwieleśrodkówimetoddoboru
optymalnychwarunkówsmarowaniawceluzwiększeniawydajnościiniezawod-
nościprocesukształtowania.
Wksiążceprzedstawionospecyfikęzjawiskatarciawystępującegowprocesach
kształtowaniablachwykonanychzpodstawowychmateriałówstosowanychwtłocz-
nictwie,przedewszystkimnapotrzebyprzemysłumotoryzacyjnegoilotniczego.
Wyszczególnionometodybadańzjawiskatarciaizużyciawposzczególnychobsza-
rachformowanejblachyorazwskazanoichwadyizalety.Dużouwagipoświęcono
takżeopisowistanowisktribologicznychiskładającychsięnanieelementów.Omó-
wionorównieżrolętarciawprowadzeniutypowychiniekonwencjonalnychmetod
przeróbkiplastycznejblach.Scharakteryzowanopodstawowesmarywykorzysty-
wanewpraktycekształtowaniablach,wtymsmarybazującenaolejachroślinnych
owysokimstopniubiodegradowalnościwpisującejsięwtrendprojektowaniapro-
cesówtechnologicznychsprzyjającychochronieśrodowiskanaturalnego.Zna-
jomośćmechanizmów,jakiezachodząwprocesachtarciaismarowania,pozwala
nakonstruowanienarzędzizużywającychsięwminimalnymstopniupodczaspra-
cyiodznaczającychsięniezawodnościąitrwałością.Jednymiznajbardziejefek-
tywnychsposobównazwiększeniewłaściwościfizykomechanicznychnarzędziasą
metodymechanicznegoifizykomechanicznegoumocnieniawarstwywierzchniej,
naniesienieodpornychnazużyciepowłokikompleksowaobróbkapowierzchnio-
wa.Przedstawionotechnikikonstytuowaniawarstwwierzchnichnanarzędziach
zuwzględnieniempowierzchniteksturowanychorazmetodylaserowego,chemicz-
negoifizycznegoosadzaniapowłok.Omówionorównieżmateriałyorazpowłoki
samosmarujące.Efektywnośćpracynarzędzidoprzeróbkiplastycznejorazjakość
powierzchniwyrobówzależąprzedewszystkimodwłaściwościeksploatacyjnych
warstwywierzchniejnarzędzia,wszczególnościjejodpornościnazużyciecieplne,
tribologiczneorazzmęczeniowe.Znajomośćprzedstawionychmechanizmówzu-
życianarzędzijestfundamentemwzrozumieniuproblemudoboruwłaściwego
materiałuitechnologiiobróbkidowytwarzaniaokreślonegowyrobu.
Obserwujesięrosnącezainteresowanieprzemysłumotoryzacyjnegoblachami
zestopówmetalinieżelaznych,któreprzywytrzymałościdorównującejstali