Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mickiewicz,Dziady
Maryli(podkreślającjegostatusimajątek–flhonorówświecąca
bańka”,flzłoto”),jegosamegoustawianiejakozgórywroliLan-
celota–młodegokochankaGinewry,żonykrólaArtura,czyTri-
stana–kochankaIzoldy,żonykrólaMarka,czyPaola,zaśowego
męża–wroliflstaregokróla”33.Miłośćdwojgamłodych(ipięk-
nych!)wewszystkichtych(ilicznychpóźniejszych!)opowieściach
jestnaturalna,niezawiniona,konieczna.Związekmałżeński(na
ogółzestarym,możnym,lubprzynajmniejbogatym!)–czymś,co
ciążyiprzeszkadzaprawdziwejmiłości.Tegoniewymyśliliroman-
tycy–oniwzięlitozlegendarturiańskich,zopowieścioTristanie
iIzoldzie,zDantegoipóźniejszych...iprzekazalipotomnym.
SytuacjaGustawabyłajednak,zaznaczmy,odmiennaodsytuacji
TristanaczyPaola–podobniejakWerterczySaint-Preuxkochał
fldziewicę”,któradopieromiaławyjśćzamążzainnego;podobnie
jakciostatniniepopełniałcudzołóstwa,leczcierpiałzpowodumi-
łościdocudzejżony,któraniegdyśbyłajegoukochaną.Toróżnica
wstosunkudobohaterówDantego,zasadniczazpunktuwidzenia
etyki.Czyjednakrozstrzygająca?
flRomantyczny”charaktertakiejmiłości–niemożliwej,zgóry
skazanejnaklęskę,alenieodpartejjakporywbohaterówDantego–
jestkwestiąwartąosobnychrozważań.Danteoceniająnegatywnie
zpunktuwidzeniaetyki,posyłającFranceskęiPaoladopiekła,lecz
zarazem,jakbyłamowa,przedstawiawtakisposób,żeczytelnik
jestskłonnyutożsamiaćsięuczuciowozkochankami,współczuć
im–możeiwzbudzaćwsobiepragnienienaśladowania.Czyli
–znajdujesię(zostajepostawiony)wsytuacjiowychfluwiedzio-
nychlekturą”–skazanychnapiekło.Maprawoprzeklinaćksięgę...
Dante–jegoPiekło–stajesięsamowsobielekturą,któramoże
popychaćdogrzechu,wpisującąsięwtradycję,doktórejwłoski
poetanawiązywaćkażeswymbohaterom.Możestaćsięprzyczyną
flukąszenia”34.
33
CowodniesieniudoPuttkamerabyłoszczególnieniezasadne,alezatozgodne
zflromantycznymparadygmatem”.
34
Por.też:Readingaboutlovewithoutconcernfordetails–andyearningtobearo-
manticheroorheroinelikethoseinhackneyedstories–isastateofmindakintolust.
Itisnarcissistic.,Levine,ReformingtheHumanities...,s.141.[Czytanieomiłościbez
dbałościoszczegóły–imarzenieobyciuromantycznąbohaterkąlubbohaterem,
~20~
