Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Słowowstępne
Współczesnylokalizmformujeposzerzającąsięstaledomenęnowychrodza-
jówspontanicznejaktywności,alejest—przedewszystkim—wyrazembudzenia
sięlokalnejświadomości.Elementamikonstytuującymispołecznośćlokalnąnie
sąbowiemtylko:przestrzeńgeograficznaiwydzielonewniejludzkieterytorium,
zamieszkującatoterytoriumludność,więziłącząceludziiinstytucje,poczucie
przynależnościdomiejscazamieszkania.Czynnikiembardziejlubmniejznaczą-
cymjestrównież—niezawszewspólna—historia.Oistnieniuodrębnejtoż-
samościkulturowejdecydujezarównoobecnykształtstrukturyspołecznej,jak
iwchodzącawskładzbiorowegodoświadczeniaprzeszłość.Tożsamośćzbiorowa
społeczności,podobniejakkażdejgrupy,powstajeprzecieżwwynikunakłada-
niasiędwóch—czasemzestrojonych,częściejścierającychsię—perspektyw:
teraźniejszościiprzeszłości.Wczasachzmian,takichjakobecne,ludzieigrupy
społeczneczęstozwracająsiękuprzeszłości,niedlategotylko,żeposiadaona
mocgromadzeniawspomnień.Oilejednakniegdyś,zwłaszczawmomentach
zagrożeń,przeszłośćbyłaskarbnicą,któraprzechowujewzorydziałańizacho-
wańspołecznych,todziśwzasadzieniespełniajużtakiejrolialbospełniarzadko,
apamięćodnalezionastajesięraczejnarzędziemzakotwiczeniaillubpotwier-
dzenialokalnejtożsamości.Reaktywowanie,przepracowywanie,przedstawianie
historiimożebyćnietylkoprzejawemistniejącejsamoidentyfikacjizbiorowości,
lecztakżeinstrumentemjejkreacji.
Współczesneteatry—zwłaszczawmniejszychośrodkach—corazczęściej
angażująsięwżycielokalnychspołeczności.Wproponowanychspektaklachchęt-
niepodejmujątematyzwiązanezhistoriąorazkulturowąietnicznątożsamością
miejsca,wktórymdziałają.Twórcyteatralnipoddająrefleksjidziałaniemecha-
nizmówpamięci,przywołująprzeżyciaindywidualneizbiorowe,nieuwzględ-
nionewogólnodostępnejwersjihistorii.Zazwyczajjesttotzw.historialokalna,
przyspieszonahistoriawydarzeniowa,najczęściejpowiązanajednak(botrudno
przecieżtenurtyodsiebieoddzielić)zdziejamioponadlokalnymznaczeniu,
którebiegłytrajektoriąwojen,upadkuipowstawaniamocarstw,kształtowania
siępolitycznychmakrostruktur—oglądanymizpozycjimiejscowejspołeczno-
ści.Ijestteżhistoriacodzienna,wktórejczaspłynąłpowoli,wrytmiendługiego
trwania”;scena,naktórejrozgrywałysięniezauważalnieprocesyzmianyiroz-
woju,rodziłysięniedostrzegalnezrazuwzorceipraktykiwspólnotowe,nigdy
wkronikachnieodnotowane.Wrzeczywistościzdominowanejprzezprocesy
globalizacyjne,działalnośćteatrów—polegającanaodkrywaniumiejscowych
legendibudowaniuwspólnotowychnarracji—okazujesięistotnymelementem
wtworzeniutożsamościgrupy,miejscaczyregionu.Wpewnymsensiewpi-
sujesięrównieżwodżywająceideologienarodowościowe.Twórcyteatralninie
tylkopodejmujątematyzwiązanezkulturowąietnicznątożsamościąmiejsca,
alerównieżwprowadzajądoteatruproblematykęspołeczną,ekonomicznączy
polityczną.Tymsamymspektaklestająsięforumdlamniejszościetnicznych
inarodowych.Artyścizapośrednictwemsztukiudzielajągłosugrupommar-
