Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MałgorzataLeyko
przedstawieniowym”
4
typuLivingHistory.Wterminologiiniemieckojęzycznej
określasięjetakżeterminemGeschichtstheater(teatrhistoryczny)lub—rza-
dziej—TeaterderWiederholung(teatrpowtórzenia).Pojęciateodnosząsiędo
wszelkichnformprezentacjiiprzyswajaniawydarzeńhistorycznych,procesów
ipostaciprzyzastosowaniupraktykteatralnych—kostiumu,personalizowanej
dramatyzacji,inscenizacji—wprzestrzenipublicznej”5.
Tegotypupraktykikulturowe,nastawionenadoświadczaniepastinpresent,
znanebyłyjużodnajdawniejszychczasów.Inscenizowaniezdarzeńzprzeszło-
ścidlatych,którzyniebyliichświadkami,obejmujeróżneformyspołecznych
działańperformatywnych.WolfgangHochbruckwskazujetrzytypyhistorycz-
nychpraktyk,zktórychwywodzisiędzisiejszeprezentacjenżywejhistorii”
,są
to:rytuaływystępującepierwotniewwiększościreligiiwpostacire-celebracji
sacrum6;greckiewystawienieZdobyciaMiletuFrynichosazAten(494r.p.n.e.)
irzymskienaumachieoraznowożytneformyprzypominaniaprzeszłości(tur-
niejerycerskie,tableuxvivants,pochodytriumfalneetc.).Natomiastformaty,
wjakichobserwujemytegotypupraktykikulturowewspółcześnie,pojawiłysię
—jakzauważaHochbruck—wkulturzeamerykańskiejwdrugiejpołowieXIX
w.PodczasgdyklasycznahistoriografiawEuropiedługobroniłaswojejuprzy-
wilejowanejpozycjiwdyskursieoprzeszłości,wAmerycestosunkowoszybko
pojawiłasięhistoriapisanaoddolnie,właśniehistoriawformacieRlW
,określona
w1931r.przezprzewodniczącegoAmericanHistoricalAssociationfraząnEvery-
manHisOwnHistorian”7.Tamtakżenajwcześniejwizualizacjezdarzeń,miejsc
ipostacizprzeszłościzostałyzaakceptowanejakoformyedukacyjne,służące
budowaniuiwzmacnianiutożsamościwspólnotlokalnych.
WEuropieZachodniejwizualizacjeprzeszłości—rozumianejzarównojako
zdarzeniahistoryczne,jakidawnepraktykicodzienne—pojawiłysiępodkoniec
XIXw.,zyskująccorazwiększąpopularnośćiobjawiającsięwnowychforma-
tach.WolfgangHochbruckprzedstawiajejakoczterynurty.Pierwszyznich
wyznaczająaranżowanenawystawachświatowychróżnegorodzajugabinety,
muzeanaświeżympowietrzuipanoramyotaczającewidzówwyobrażeniem
pólbitewnych;innymsąnludzkiezoo”(Völkerschau)zapoczątkowanew1875r.
pokazamiCarlaHagenbecka,któryobokdzikichzwierzątwystawiałnapokaz
wzainscenizowanychwarunkachnnaturalnych”Samoańczyków,Lapończyków
czyNubijczyków;trzecitypstanowiąwidowiskawstyluWildWest—insce-
nizowanepokazywalkrodemzDzikiegoZachodu,jakiepodczaseuropejskich
tournéewlatach1883—1887prezentowałBufaloBill(WilliamFredericCody);
4E.Fischer-Lichte:Estetykaperformatywności.Przeł.M.Borowski,M.Sugiera.Kra-
ków2008,s.41.
5W.HochBruck:Geschichtstheater.Formender„LivingHistory”.EineTypologie.Bielefeld
2013,s.11.
6Ibidem,s.20.
7Ibidem,s.26.
