Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZMIERZCHSTUDYJNEJUTOPII
monumentalny,dostępnyibliskimasom,słyszalnyiwi-
dzialnynawielkichprzestrzeniach.Jużnieteatrmałych,
osobistychprzeżyć,leczwielkichdziałańzbiorowych,wy-
razistychiprostychnamiętności,wspólnychijasnychcelów,
panoramicznychiostrychobrazów,mocnychiskondenso-
wanychakcji”57.Taksformułowanyprogramwydajesię
bliskiMeyerholdowskiejideiTeatruPowszechnego;różnica
poleganatym,żeMeyerholdpostrzegasiebiejakojedynego
twórcęspektaklu;pragnienadawaćartystycznykształt
widowisku,proponowaćwłasnąinterpretacjędziełaliterac-
kiegoiwłasnąjegowizjęsceniczną.Takwięcgdywstudiach
Proletkultuwykuwałsięprojektteatruprzeznaczonegodla
masi(dopewnegostopnia)tworzonegoprzezmasy,to
wlaboratoriach,nakursachiwarsztatachprowadzonych
przezMeyerholdatworzyłysięzrębyteatruinscenizatora.
3.ZMIERZCHSTUDYJNEJUTOPII
nSystem”Stanisławskiego,dlaktóregorozwinięcia
powołanodożyciaPierwszeStudioMChT,sprzyjaćmiał
upodmiotowieniuaktorai-wefekcie-ustanowieniuwię-
zimiędzyaktoremiwidzem.Zdjęcieprzezaktoramaski,
odsłonięciesięwakcieszczerościsłużyłoukazaniuprawdy
ludzkichprzeżyć,zktórąaktormiałdocieraćdokażdego
widzazosobna.Towstudiachnarodziłasięutopianwłasne-
gowidza”,obdarzonegowrażliwościąpozwalającąnagłę-
boki,osobistyodbiórspektaklu.
WPierwszymStudiuMChTwpoczątkowymokresie
jegodziałalności(podobniejakwStudiuWachtangowa)
istotapracystudyjnejzawierałasięwsamymprocesie,
wpróbach,wposzukiwaniachaktorskiejorganiczności.
Wstudiachtychskupieniesięnaprocesiemiałościsłyzwią-
zekztraktowaniempracystudyjnejjakodziałaniasprzyja-
jącegorozwojowiaktorajakoczłowieka.Tenaspektstudyj-
nościbyłpochodnąprzekonania,żeprocesartystycznyma
wymiaretyczny.LeopoldSulerżycki,patrontakiegomode-
lustudyjności,zakładał,żesztukamamocprzeobrażania
człowiekapodwzględemmoralnymiduchowym-wplanie
jednostkowym,azarazemmożeipowinnasłużyćzmianie
stosunkówmiędzyludzkich.Wprowadzoneprzezeńdojęzy-
kateatruokreśleniesoobszczestwojedinomyszlennikow,
miałoogarniaćswymzakresemdopewnegostopniatakże
37
