Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jeślifaktycznieostatni(jaknarazie)etaptwórczościDukajatoApo-
phrades,npowrótzmarłych”,towcześniejszebyłyrozmaitymirewizjami.
Niesądzę,abymożnabezwątpliwościprzyłożyćkonkretnetekstyDukaja
dokonkretnychopisanychprzezBloomaetapówbiografiipoety.Uważam,
żebezpieczniejjestzałożyć,iżDukaj-nimosiągnąłodpowiednistatus
(wswoichoczachlub/iwoczachczytelników)ipokazał,żejestwstanie
powiedziećcoświęcej,aprzynajmniejinaczejniżLem-stosowałróżne
strategiepolemiki.Dopieropóźniejzdecydowałsięnajawnąkonfronta-
cję/wchłonięcie(KtonapisałStanisławaLema?iOkopotwora).Tenawiązania
pokazujęwcałejpracy-odwskazaniarepertuarutranshumanistycznych
konceptówwpowieściachautoraLodu,przezodwołaniadoLemawopo-
wiadaniachigręmałąformąprozatorską,ażpodrobneuwagi.
TeoriaBloomaniewydajesięniezbędnadowytłumaczeniarelacji
Lem-Dukaj.Możnazrobićtowsposóbznacznieprostszy,awynika-
jącyztego,copisałBrzostek,samDukajikrytycyzajmującysiępol-
skąfantastyką.Chodzimianowicieoto,żekażdypiszącysciencefiction
wjęzykupolskimmusisięwtenczyinnysposóbdotwórczościauto-
raSolarisodwołać(chybażepowieściLemazzasadybynieczytał,ale
takąsytuacjętrudnosobiewyobrazić).Możenwymyślić”cośinnegood
tego,conwymyślił”Lem(aleototrudno,zwłaszczażetenzregułynmiał
rację”),albojegopomysły-wtenczyinnysposób-rozwijać.Tąostatnią
drogą-jaksądzę-poszedłDukaj.
CzyjestzatemautorLoduepigonemLema?Itak,inie.Myślę,żemłod-
szypisarzwybrałoptymalnewyjściezsytuacji.Zjednejstronywchłonął
wątkiztwórczościswegoprekursora,zdrugiej-zrealizowałjenaswój
sposób.Tenrodzajnawiązaniaczytamjakoparodięwtrybiehołdu,gdzie
parodiajest-jakwteoriiLindyHutcheon30,zaGilles)emDeleuze)em-
powtórzeniemzezmianą.Takrozumianygestjesttransgresywny
względemtradycjiliterackiej:przełamujeją,jednocześnieustanawia-
jącjąnanowo,zmieniają,pozwalającjejnadalfunkcjonować.Szereg
podobnychnhołdów”zaobserwowaćmożnawLodzie,wktórymDukaj
bawisięnawiązaniamidoliteraturyXIXwieku.Możnateżnazwaćte
30L.HUTCHEON:Teoriaparodii.LekcjasztukiXXwieku.Tłum.A.WOJTANOWSKA,W.WOJTO-
WICZ.Wrocław2007.
Wpływ
19
