Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział2.Filozofczneproblemyprawoznawstwa
sposobyformalizacjiprowadządoproblemówzniezależnościątegozbioru.Problem
contrary-to-dutypokazuje,żenawetwsytuacjachformalizowaniaprostychrozumo-
wańmogąpojawićsięproblemy,którychrozwiązanieniejestoczywisteiwymaga
sporychzmianwwykorzystywanychprzeznasnarzędziach,cowkonsekwencjiwpły-
waćmożenamożliwościformalizowaniarozumowańprawniczych.
Wprowadzenierachunkówlogicznych,zapomocąktórychmożemyformalizować
pojęciazwiązanezprawem,byłowyrazemchęciprzedstawieniasystemuprawajako
teoriilogicznejipokazania,wjakisposóbprawnicypowinnirozumować,wkażdym
możliwymprzypadku.Jednakżefilozoficznaanalizarozumowańipojęćwykorzy-
stywanychwrozumowaniachprawniczychpokazała,żezuwaginatakieproblemy,
jak:odróżnienieregułizasad,koniecznośćdokonywaniainterpretacjiprawniczej,
wprowadzanieklauzulgeneralnychdosystemuprawa,projektprzedstawieniaprawa
jakojednejteoriilogicznejniejestmożliwyiprawnicyskazanisąnapodejmowa-
nieprojektówmniejszych,dotyczącychwybranychproblemówteoretycznoprawnych.
Nieznaczyto,żerozwójlogicznychnarzędzidedykowanychdoanalizyrozumowań
prawniczychzostałgwałtowniezahamowany-wręczprzeciwnie.
2.1.3.Aplikacje
Zasadniczomożnaprzyjąć,żestosowanielogikidoanalizyrozumowańprawniczych
skupiasięobecnienakilkugłównychobszarach.Popierwsze,rozwijanesąnarzędzia
domodelowaniarozumowańwewnętrznychsystemuprawnego.Podrugie,rozwijane
sąnarzędziadorozumowaniaoprawie.Potrzecie,rozwijanesąnarzędziazwiązane
zrozumowaniemofaktach.Poczwarte,zapomocąlogikimożemymodelowaćinter-
akcjepomiędzyuczestnikamipostępowania.Niewszystkietechniczneaspektytych
rozwiązańsąinteresującedlaprawoznawstwajakodyscyplinyzajmującejsiępodsta-
wowymipytaniamidotyczącyminaturyprawa.Poniżejprzedstawionezostaniekilka
wybranychobszarów,wktórychużycielogikimożeotwieraćpewneciekaweobszary
rozważańteoretycznoprawnych3.
Jeżelizastanowimysię,wjakisposóblogikamożepomóciudoskonalićprawo,tojed-
nymzobszarów,którywsposóboczywistywydajesięprzydatny,jestrozwiązywanie
potencjalnychwieloznacznościzapomocąlogicznejanalizypojęćiichwzajemnej
zależności.
Rozważmynajprostszyprzykład-ustawodawcawprowadzadosystemuprawazda-
nie:nOsobyposiadającewykształcenieekonomiczneiprawniczemogąaplikować
nadanestanowisko”.Gdyzastanowimysięnadmożliwąinterpretacjątegozdania,
3H.Prakken,G.Sartor,Lawandlogic:Areviewfromanargumentationperspective,nArtificialIntelli-
gence”
,2015/227,s.214-245.
BartoszJanik
