Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Logiczneproblemyprawoznawstwa
23
towydajesię,żemożemymiećdwiemożliwości,popierwsze,możemypowiedzieć,
żekażdaosoba,jeżeliposiadawykształcenieekonomicznelubprawnicze,możeapli-
kowaćnadanestanowisko,lub,podrugie,każdaosoba,jeżeliposiadawykształcenie
ekonomiczneorazprawnicze,możeaplikowaćnadanestanowisko.
Jeślisięzapiszetozdaniewsposóbformalny,różnicapomiędzydwomainterpreta-
cjamistajesiędośćwidoczna.Wpierwszymprzypadkumamydoczynieniazza-
pisem:
∀x(Ekonomia(x)∨Prawo(x)→MożeAplikować(x))
Wdrugimzaśzzapisem:
∀x(Ekonomia(x)∧Prawo(x)→MożeAplikować(x))
Takaanalizadokonywanamożebyćprzezpodmiotstanowiącyprawo(alerównież
przezpodmiotanalizującyustawodawstwo),abyusuwaćmożliwewieloznaczności
związanezinterpretacjątekstu.Oczywiściewwielusytuacjachtakaanalizabędzie
rozbudowanaimożedotyczyćwiększychczęścitekstu.Tenprostyprzykładpokazał,
wjakisposóbanalizatekstuzapomocąprostychnarzędzilogicznychmożeulepszyć
proceslegislacyjnypoprzezusuwaniewieloznacznościztekstuprawnego.
Analizajęzykaprawnegoorazmożliwościjegoudoskonaleniazapomocąnarzędzi
logicznychstanowiąprzedmiotrozważańteoretycznoprawnychoddawna.Kwestia
taotwieraciekawądyskusjędotyczącątego,czychcemy,abyjęzykprawabyłmaksy-
malnieprecyzyjnyisformalizowany,czyraczejchcemy,żebywdużejmierzeotwierał
możliwościinterpretacji.
Mimożeprzedstawieniecałegosystemuprawajakoteoriilogicznejniewydajesię
możliwe,tofragmentytegosystemumogąbyćprzedstawianewformiesystemuak-
sjomatycznego.Takieużycielogikipozwalanaautomatyzacjęrozumowańwza-
kresiedanegofragmentusystemuprawaiumożliwiabudowęnarzędziwspomaga-
jącychprocesrozumowaniaprawniczego.To,szczególniewgałęziachprawa,gdzie
jegostosowaniewiążesięzkoniecznościąznajomościwieluprzepisów(np.prawo
administracyjne),możewpływaćnazmniejszenieliczbybłędóworazusprawnienie
procesuwydawaniadecyzji.Wpodobnysposóbmożnamodelowaćrelacjepomiędzy
podmiotamiprawiobowiązkóworazdefinicjeipojęciaprawne.
Zastosowanielogikidoanalizyrozumowańprawniczychjestwszechstronne.Poja-
wiającesięmetodypolegaćmogąnastworzeniupewnychformalnychmodeli,wktó-
rychnietylkobadamystosowanieregułprawnych,alerównieżto,wjakisposóbfakty
pojawiającesięwsprawiemogąwpływaćnanaszemyślenieosamychregułachoraz
jakstrukturaargumentacyjnamożebyćwykorzystanadomodelowaniarozumowa-
BartoszJanik
